- Kinh Trung bộ
- HT. Thích Minh Châu dịch
Phần XXX
(142) Kinh Phân biệt
cúng dường
(143) Kinh Giáo giới Cấp Cô Độc
(144) Kinh Giáo giới Channa
(145) Kinh Giáo giới Phú-lâu-na
(146) Kinh Giáo giới Nandaka
(147) Tiểu kinh giáo giới La-hầu-la
- 142. KINH
PHÂN BIỆT CÚNG DƯỜNG [^]
- (Dakkhinavibhangasuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn trú giữa dòng
họ Sakka (Thích-Ca), ở Kapilavatthu (Ca-ty-la-vệ), tại tinh xá Nigrodha
(Ni-câu-luật Thọ Viên). Rồi Mahapajapati Gotami (Củ đàm Nữ Ma-ha-ba-ế
xà-bà-đề), đem theo một cặp y mới, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh
lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Mahapajapati
Gotami bạch Thế Tôn:
– Bạch Thế Tôn, cặp y mới này
do con cắt và dệt đặc biệt cho Thế Tôn. Bạch Thế Tôn, mong Thế Tôn
vì lòng từ mẫn hãy nhận lấy cho con.
Khi được nghe nói vậy, Thế Tôn
nói với Mahapajapati Gotami:
– Này Gotami, hãy cúng dường Tăng
chúng. Bà cúng dường Tăng chúng, thời Ta sẽ được cung kính, và cả Tăng
chúng cũng vậy.
Lần thứ hai, Mahapajapati Gotami bạch
Thế Tôn:
– Bạch Thế Tôn, cặp y mới này
do con cắt và dệt.. hãy nhận lấy cho con.
Lần thứ hai, Thế Tôn nói với
Mahapajapati Gotami:
– Này Gotami, hãy cúng dường Tăng
chúng.. và cả Tăng chúng cũng vậy.
Lần thứ ba, Mahapajapati Gotami bạch
Thế Tôn:
– Bạch Thế Tôn, cặp y mới này
do con cắt và dệt ... hãy nhận lấy cho con.
Lần thứ ba, Thế Tôn nói với
Mahapajapati Gotami :
– Này Gotami, hãy cúng dường Tăng
chúng... và cả tăng chúng cũng vậy.
Khi được nghe nói vậy, Tôn giả
Ananda bạch Thế Tôn:
– Thế Tôn hãy nhận cặp y mới
cho Mahapajapati Gotami ! Bạch Thế Tôn, Mahapajapati Gotami đã giúp ích nhiều
cho Thế Tôn, là thúc mẫu, là dưỡng mẫu, đã nuôi dưỡng Thế Tôn, đã
cho Thế Tôn bú sữa, vì rằng sau khi sanh thân mẫu của Thế Tôn mệnh
chung, chính bà đã cho Thế Tôn bú sữa. Bạch Thế Tôn, và Thế Tôn cũng
giúp ích nhiều cho Mahapajapati Gotami. Bạch Thế Tôn, chính nhờ Thế Tôn,
Mahapajapati Gotami đã quy y Phật, quy Pháp, quy y Tăng. Bạch Thế Tôn, chính
nhờ Thế Tôn, Mahapajapati từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ
bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ đắm say các loại rượu
đem lại. Bạch Thế Tôn, chính nhờ Thế Tôn, Mahapajapati Gotami có đầy đủ
lòng tịnh tín bất động đối với đức Phật, đầy đủ lòng tịnh tín
bất động đối với Pháp, đầy đủ lòng tịnh tín bất động đối với
chúng Tăng, đầy đủ các giới luật làm bậc Thánh hoan hỷ. Bạch Thế
Tôn, chính nhờ Thế Tôn, Mahapajapati Gotami không còn nghi ngờ đối với Khổ,
không còn nghi ngờ đối với Khổ tập, không còn nghi ngờ đối với Khổ
diệt, không còn nghi ngờ đối với con Đường đưa đến khổ diệt. Bạch
Thế Tôn, Thế Tôn cũng đã giúp ích nhiều cho Mahapajapati Gotami.
– Thật là như vậy, này Ananda !
Thật là như vậy, này Ananda ! Này Ananda, nếu do nhờ một người, mà một
người khác được quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng, thời này Ananda, Ta
nói rằng người này không có một đến ơn nào xứng đáng đối với người
kia về đảnh lễ, đứng đậy, chấp tay, về làm những việc thích hợp
và về dâng cúng các sự cúng dường như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa,
dược phẩm trị bệnh. Nếu do nhờ một người mà một người khác từ bỏ
sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ
nói láo, từ bỏ đắm say các loại rượu men, rượu nấu, thời này
Ananda, Ta nói rằng người này không có một đền ơn nào xứng đáng đối
với người kia... dược phẩm trị bệnh. Này Ananda, nếu do nhờ một người
mà một người khác đầy đủ tịnh tín bất động đối với Phật... đối
với Pháp.. đầy đủ các giới luật, thời này Ananda, Ta nói rằng người
này không có một đền ơn nào xứng đáng đối với người kia.. dược phẩm
trị bệnh. Này Ananda, nếu do nhờ một người mà một người khác không
có nghi ngờ đối với Khổ, không có nghi ngờ đối với Khổ tập, không
có nghi ngờ đối với Khổ diệt, không có khi ngờ đối với con Đường
đưa đến khổ diệt, thời này Ananda, Ta nói rằng người này không có một
đền ơn nào xứng đáng đối với người kia... dược phẩm trị bệnh.
Này Ananda, có mười bốn loại cúng
dường phân loại theo hạng người. Bố thí các đức Như Lai, bậc A-la-hán,
Chánh Đẳng Giác, là cúng dường thứ nhất, phân loại theo hạng người.
Bố thí các vị Độc Giác Phật, là cúng dường thứ hai, phân loại theo hạng
người. Bố thí các bậc A-la-hán, đệ tử Như Lai, là cúng dường thứ
ba, phân loại theo hạng người. Bố thí các vị trên con đường chứng quả
A-la-hán là cúng dường thứ tư, phân loại theo hạng người. Bố thí các
vị chứng quả Bất lai, là cúng dường thứ năm, phân loại theo hạng người.
Bố thí các vị trên con đường chứng quả Bất lai là cúng dường thứ sáu,
phân loại theo hạng người. Bố thí các vị chứng quả Nhất lai là cúng
dường thứ bảy, phân loại theo hạng người. Bố thí các vị trên con
đường chứng quả Nhất lai là cúng dường thứ tám, phân loại theo hạng
người. Bố thí các vị chứng quả Dự lưu là cúng dường thứ chín,
phân loại theo hạng người. Bố thí các vị trên con đường chứng quả Dự
lưu là cúng dường thứ mười, phân loại theo hạng người. Bố thí những
vị ngoại học (bahiraka) đã ly tham trong các dục vọng là cúng dường thứ
mười một, phân loại theo hạng người. Bố thí những phàm phu gìn giữ
giới luật là cúng dường thứ mười hai, phân loại theo hạng người. Bố
thí những phàm phu theo ác giới là cúng dường thứ mười ba, phân loại
theo hạng người được bố thí. Bố thí các loại bàng sanh là cúng dường
thứ mười bốn, phân loại theo hạng người.
Tại đây, này Ananda, sau khi bố
thí cho các loại bàng sanh, cúng dường này có hy vọng đem lại trăm phần
công đức. Sau khi bố thí cho những phàm phu theo ác giới, cúng dường này
có hy vọng đem lại ngàn phần công đức. Sau khi bố thí cho các phàm phu
gìn giữ giới luật, cúng dường này có hy vọng đem lại trăm ngàn lần
công đức. Sau khi bố thí cho các người ngoại học đã ly tham trong các dục
vọng, cúng dường này có hy vọng đem lại trăm ngàn ức lần công đức.
Sau khi bố thí cho các vị trên con đường chứng quả Dự lưu cúng dường
này có hy vọng đem lại vô số vô lượng công đức. Còn nói gì đến những
vị đã chứng quả Dự lưu ? Còn nói gì đến những vị trên con đường
chứng quả Nhất lai ? Còn nói gì đến những vị đã chứng quả Nhất lai
? Còn nói gì đến những vị trên con đường chứng quả Bất lai ? Còn
nói gì đến những vị đã chứng quả Bất lai ? Còn nói gì đến những vị
trên con đường chứng quả A-la-hán ? Còn nói gì đến những vị đã chứng
quả A-la-hán đệ tử Như Lai ? Còn nói gì đến những vị Độc Giác Phật
? Còn nói gì đến các Như Lai bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác ?
Này Ananda, có bảy loại cúng dường
cho Tăng chúng. Bố thí cho cả hai Tăng chúng với đức Phật là vị cầm
đầu là cúng dường Tăng chúng thứ nhất. Bố thí cho cả hai Tăng chúng,
sau khi đức Phật đã nhập diệt là cúng dường Tăng chúng thứ hai. Bố
thí cho chúng Tỷ-kheo Tăng là cúng dường Tăng chúng thứ ba. Bố thí cho
chúng Tỷ-kheo ni là cúng dường Tăng chúng thứ tư. Bố thí và nói rằng :
"Mong Tăng chúng chỉ định cho tôi một số Tỷ-kheo và Tỷ-kheo ni như
vậy", là cúng dường Tăng chúng thứ năm. Bố thí và nói rằng :
"Mong rằng chúng chỉ định cho tôi một số Tỷ-kheo như vậy", là
cúng dường Tăng chúng thứ sáu. Bố thí và nói rằng : "Mong rằng
chúng chỉ định cho một số Tỷ-kheo ni như vậy", là cúng dường
Tăng chúng thứ bảy.
Nhưng này Ananda, trong thời gian tương
lai sẽ có những hạn chuyển tánh (gotrabhuno), ( ?) với những áo cà-sa
vàng xung quanh cổ, theo ác giới, ác pháp, và cuộc bố thí đối với chúng
Tăng theo ác giới. Nhưng này Ananda, khi Ta nói rằng cúng dường cho Tăng chúng
là vô số và vô lượng, thời này Ananda, Ta không có muốn nói rằng bất
cứ phương tiện gì, một sự bố thí phân loại theo cá nhân lại có kết
quả to lớn hơn đối với cúng dường cho Tăng chúng.
Này Ananda, có bốn sự thanh tịnh của
các loại cúng dường. Thế nào là bốn ? Này Ananda, có loại cúng dường
được thanh tịnh bởi người cho, nhưng không bởi người nhận. Này
Ananda, có loại cúng dường được thanh tịnh bởi người nhận, nhưng không
bởi người cho. Này Ananda, có loại cúng dường không được thanh tịnh bởi
người cho và cũng bởi người nhận. Này Ananda, có loại cúng dường được
thanh tịnh bởi người cho và cũng bởi người nhận.
Và này Ananda, thế nào là loại
cúng dường được thanh tịnh bởi người cho, nhưng không bởi người nhận
? Ở đây, này Ananda, người cho giữ giới, theo thiện pháp, còn những người
nhận theo ác giới, theo ác pháp. Như vậy, này Ananda, là loại cúng dường
được thanh tịnh bởi người cho, nhưng không bởi người nhận.
Và này Ananda, thế nào là loại
cúng dường được thanh tịnh bởi người nhận, nhưng không bởi người
cho ? Ở đây, này Ananda, người cho theo ác giới, theo ác pháp, còn những
người nhận giữ giới, theo thiện pháp. Như vậy, này Ananda, là loại
cúng dường được thanh tịnh bởi người nhận, nhưng không bởi người
cho.
Và này Ananda, thế nào là loại
cúng dường không được thanh tịnh bởi người cho và cũng bởi người nhận
? Ở đây, này Ananda, người cho theo ác giới, theo ác pháp, và người nhận
cũng theo ác giới, theo ác pháp. Như vậy, này Ananda, là sự cúng dường không
được thanh tịnh bởi người cho và cũng bởi người nhận.
Và này Ananda, thế nào là loại
cúng dường được thanh tịnh bởi người cho và cũng bởi người nhận ?
Ở đây, này Ananda, người cho giữ giới, theo thiện pháp; và người nhận
cũng giữ giới, theo thiện pháp. Như vậy, này Ananda, là sự cúng dường
được thanh tịnh bởi người cho và cũng bởi người nhận.
Này Ananda, như vậy là bốn sự
thanh tịnh của các loại cúng dường.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Bậc
Thiện Thệ sau khi nói như vậy, bậc Đạo sư lại nói thêm:
- Ai đầy đủ giới luật,
- Bố thí cho ác giới;
- Vật thí được đúng pháp,
- Với tâm khéo hoan hỷ,
- Với lòng tin vững vàng
- Vào quả lớn của nghiệp,
- Sự cúng dường như vậy,
- Thanh tịnh bởi người cho.
- Ai không giữ giới luật,
- Bố thí cho thiện giới;
- Vật thí không đúng pháp,
- Với tâm không hoan hỷ,
- Không lòng tin vững vàng,
- Vào quả lớn của nghiệp,
- Sự cúng dường như vậy,
- Thanh tịnh bởi người nhận.
- Ai không giữ giới luật,
- Bố thí cho ác giới;
- Vật thí không đúng pháp,
- Với tâm không hoan hỷ,
- Không lòng tin vững vàng,
- Vào quả lớn của nghiệp,
- Sự cúng dường như vậy
- Cả hai không thanh tịnh.
- Ai đầy đủ giới luật,
- Bố thí cho thiện giới;
- Vật thí được đúng pháp,
- Với tâm khéo hoan hỷ,
- Với lòng tin vững vàng
- Vào quả lớn của nghiệp,
- Ta nói bố thí ấy
- Chắc chắn có quả lớn.
- Ai xuất ly tham ái
- Bố thí không tham ái,
- Vật thí được đúng pháp.
- Với tâm khéo hoan hỷ,
- Với lòng tin vững vàng,
- Vào quả lớn của nghiệp,
- Ta nói bố thí ấy
- Là quảng đại tài thí.
- 143. KINH GIÁO GIỚI CẤP CÔ ĐỘC [^]
- (Anathapindikovadasuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn trú ở Savatthi
(Xá-vệ), Jetavana, (Kỳ-đà Lâm), tại tinh xá ông Anathapindika (Cấp Cô Độc).
Lúc bấy giờ, cư sĩ Cấp Cô Độc bị bệnh, khổ đau, bị trọng bệnh. Rồi
cư sĩ Cấp Cô Độc gọi một người:
– Hãy đến đây, này Bạn. Hãy
đi đến Thế Tôn; sau khi đến, nhân danh ta, cúi đầu đảnh lễ chân Thế
Tôn và bạch như sau : "Bạch Thế Tôn, cư sĩ Cấp Cô Độc bị bệnh,
khổ đau, bị trọng bệnh. Cấp Cô Độc xin cúi đầu đảnh lễ chân Thế
Tôn". Rồi đi đến Tôn giả Sariputta (Xá-lợi-phất), sau khi đến, nhân
danh ta cúi đầu đảnh lễ Tôn giả Sariputta và thưa như sau : "Thưa Tôn
giả, cư sĩ Cấp Cô Độc bị bệnh, khổ đau, bị trọng bệnh. Cấp Cô Độc
xin cúi đầu đảnh lễ Tôn giả Sariputta và thưa như sau : "Thưa Tôn giả,
lành thay, nếu Tôn giả Sariputta vì lòng từ mẫn, đi đến trú xứ của cư
sĩ Cấp Cô Độc".
– Thưa vâng, Tôn giả.
Người ấy vâng đáp cư sĩ Cấp Cô
Độc, đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ chân Thế Tôn rồi ngồi
xuống một bên. Ngồi xuống một bên, người ấy bạch Thế Tôn :
– Bạch Thế Tôn, cư sĩ Cấp Cô
Độc bị bệnh, khổ đau, bị trọng bệnh. Xin cúi đầu đảnh lễ chân Thế
Tôn.
Rồi người ấy đi đến Tôn giả
Sariputta, sau khi đến đảnh lễ Tôn giả Sariputta rồi ngồi xuống một
bên. Ngồi xuống một bên, người ấy thưa với Tôn giả Sariputta:
– Thưa Tôn giả, cư sĩ Cấp Cô Độc
bị bệnh, khổ đau, bị trọng bệnh, xin cúi đầu đảnh lễ Tôn giả
Sariputta và thưa như sau : "Thưa Tôn giả, tốt lành thay, nếu Tôn giả
Sariputta vì lòng từ mẫn đi đến trú xứ của cư sĩ Cấp Cô Độc".
Tôn giả Sariputta im lặng nhận lời.
Rồi Tôn giả Sariputta đắp y, cầm y bát, cùng với Tôn giả Ananda là thị
giả, đi đến trú xứ của cư sĩ Cấp Cô Độc, sau khi đến liền ngồi lên
chỗ đã soạn sẵn. Sau khi ngồi, Tôn giả Sariputta nói với cư sĩ Cấp Cô
Độc.
– Này Cư sĩ, ta mong rằng Ông có
thể kham nhẫn; Ta mong rằng Ông có thể chịu đựng. Ta mong rằng khổ thọ
được giảm thiểu, không gia tăng, sự giảm thiểu được rõ rệt, không
có gia tăng.
– Thưa Tôn giả Sariputta, con không
có thể kham nhẫn, con không có thể chịu đựng. Sự khổ thống của con
gia tăng, không có giảm thiểu; sự gia tăng rõ rệt, không có giảm thiểu.
Thưa Tôn giả Sariputta, ví như một người lực sĩ chém đầu (một người
khác) với một thanh kiếm sắc bén; cũng vậy, thưa Tôn giả Sariputta, những
ngọn gió kinh khủng thổi lên đau nhói trong đầu con. Thưa Tôn giả
Sariputta, con không có thể kham nhẫn, con không có thể chịu đựng. Những
khổ thống của con gia tăng, không có giảm thiểu; sự gia tăng rõ rệt,
không có giảm thiểu. Thưa Tôn giả Sariputta, như một người lực sĩ lấy
một dây nịt bằng da cứng quấn tròn quanh đầu rồi xiết chặt; cũng vậy,
thưa Tôn giả Sariputta, con cảm thấy bị đau đầu một cách kinh khủng. Thưa
Tôn giả Sariputta, con không có thể kham nhẫn, con không có thể chịu đựng.
Những khổ thống của con gia tăng, không có giảm thiểu; sự gia tăng rõ rệt,
không có giảm thiểu. Thưa Tôn giả Sariputta, như một người đồ tể thiện
xảo hay đệ tử người đồ tể cắt ngang bụng với một con dao cắt thịt
bò sắc bén; cũng vậy, thưa Tôn giả Sariputta, một ngọn gió kinh khủng cắt
ngang bụng của con. Thưa Tôn giả Sariputta, con không có thể kham nhẫn, con
không có thể chịu đựng. Những khổ thống của con gia tăng, không có giảm
thiểu; sự gia tăng rõ rệt, không có giảm thiểu. Thưa Tôn giả Sariputta,
ví như hai người lực sĩ, sau khi nắm cánh tay của một người yếu hơn,
nướng người ấy, đốt người ấy trên một hố than hừng; cũng vậy,
thưa Tôn giả Sariputta, một sức nóng kinh khủng khởi lên trong thân con. Thưa
Tôn giả Sariputta, con không có thể kham nhẫn, con không có thể chịu đựng.
Những thống khổ của con gia tăng, không có giảm thiểu; sự gia tăng rõ rệt,
không có giảm thiểu.
– Do vậy, này Cư sĩ hãy học tập
như sau : " Tôi sẽ không chấp thủ con mắt, và tôi sẽ không có thức
y cứ vào con mắt". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy. Do vậy, này Cư
sĩ, hãy học tập như sau: "Tôi sẽ không chấp thủ tai, và tôi sẽ
không có thức y cứ vào tai". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy. Do vậy...
không chấp thủ mũi... y cứ vào mũi... hãy học tập như vậy. Do vậy.. không
chấp thủ lưỡi... y cứ vào lưỡi.... hãy học tập như vậy. Do vậy...
không chấp thủ thân.. y cứ vào thân.. hãy học tập như vậy. Do vậy...
không chấp thủ ý... y cứ vào ý.. hãy học tập như vậy. Do vậy... không
chấp thủ sắc... y cứ vào sắc.. hãy học tập như vậy. Do vậy... không
chấp thủ tiếng.. y cứ vào tiếng... hãy học tập như vậy. Do vậy.. không
chấp thủ hương... y cứ vào hương... hãy học tập như vậy. Do vậy....
không chấp thủ vị... y cứ vào vị... hãy học tập như vậy. Do vậy...
không chấp thủ xúc... y cứ vào xúc... hãy học tập như vậy. Do vậy, này
Cư sĩ, hãy học tập như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ pháp, và tôi sẽ
không có thức y cứ vào pháp". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ, hãy học tập
như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ nhãn thức, và tôi sẽ không có thức
y cứ vào nhãn thức". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy. "Tôi sẽ
không chấp thủ nhĩ thức... Tôi sẽ không chấp thủ tỷ thức... Tôi sẽ
không chấp thủ thiệt thức... Tôi sẽ không chấp thủ thân thức... Tôi sẽ
không chấp thủ ý thức, và tôi sẽ không có thức y cứ vào ý thức".
Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ, hãy học tập
như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ nhãn xúc, và tôi sẽ không có thức
y cứ vào nhãn xúc ". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy. "Tôi sẽ
không chấp thủ nhĩ xúc... Tôi sẽ không chấp thủ tỷ xúc... Tôi sẽ
không chấp thủ thiệt xúc... Tôi sẽ không chấp thủ thân xúc.. Tôi sẽ
không chấp thủ ý xúc, và tôi sẽ không có thức y cứ vào ý xúc".
Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ, hãy học tập
như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ thọ do nhãn xúc sanh khởi, và tôi sẽ
không có thức y cứ vào thọ do nhãn xúc sanh khởi. Tôi sẽ không chấp thủ
thọ do nhĩ xúc sanh khởi... Tôi sẽ không chấp thủ thọ do tỷ xúc sanh khởi...
Tôi sẽ không chấp thủ thọ do thiệt xúc sanh khởi... Tôi sẽ không chấp
thủ thọ do thân xúc sanh khởi... Tôi sẽ không chấp thủ thọ do ý xúc
sanh khởi và tôi sẽ không có thức y cứ vào thọ do ý xúc sanh khởi".
Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ, hãy học tập
như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ địa giới, và tôi sẽ không có thức
y cứ vào địa giới". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy. "Tôi sẽ
không chấp thủ thủy giới.. Tôi sẽ không chấp thủ hỏa giới... Tôi sẽ
không chấp thủ phong giới... Tôi sẽ không chấp thủ hư không giới...
Tôi sẽ không chấp thủ thức giới và tôi sẽ không có thức y cứ vào thức
giới". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ... "Tôi sẽ
không chấp thủ sắc, và tôi sẽ không có thức y cứ vào sắc". Này Cư
sĩ, hãy học tập như vậy. "Tôi sẽ không chấp thủ thọ.. Tôi sẽ
không chấp thủ tưởng... Tôi sẽ không chấp thủ hành... Tôi sẽ không chấp
thủ thức và tôi sẽ không có thức y cứ vào thức giới". Này Cư
sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy.... "Tôi sẽ không chấp
thủ Hư không vô biên xứ, và tôi sẽ không có thức y cứ vào Hư không
vô biên xứ". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy. Do vậy... "Tôi sẽ
không chấp thủ Thức vô biên xứ... Tôi sẽ không chấp thủ Vô sở hữu
xứ.. Tôi sẽ không chấp thủ Phi tưởng phi phi tưởng xứ, và tôi sẽ
không có thức y cứ vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ". Này Cư sĩ, hãy
học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ, hãy học tập
như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ thế giới ở đây và tôi sẽ không
có thức y cứ vào thế giới ở đây". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy... "Tôi sẽ không chấp thủ thế giới khác, và tôi sẽ không
có thức y cứ vào thế giới khác". Này Cư sĩ, hãy học tập như vậy.
Do vậy, này Cư sĩ, hãy học tập
như sau : "Tôi sẽ không chấp thủ những gì được thấy, được nghe,
được cảm thọ, được nhận thức, được hy cầu, được tư sát với
ý, và tôi sẽ không có thức y cứ vào các pháp (nói trên)". Này Cư
sĩ, hãy học tập như vậy.
Khi nghe nói vậy, cư sĩ Cấp Cô Độc
khóc và chảy nước mắt. Rồi Tôn giả Ananda nói với cư sĩ Cấp Cô Độc
:
– Này Cư sĩ, Ông đang gượng lên
mà sống, hay chìm xuống (cõi chết) ?
– Thưa Tôn giả Ananda, con không gượng
lên mà sống, con đang chìm xuống cõi chết. Dầu cho bậc Đạo sư được
con hầu hạ đã lâu và dầu các vị Tỷ-kheo, tu tập ý lực con chưa từng
được nghe một thời thuyết pháp như vậy.
– Này Cư sĩ, thuyết pháp như vậy
không nói cho các hàng cư sĩ mặc áo trắng. Này Cư sĩ, thuyết pháp như vậy
nói cho các hàng xuất gia.
– Vậy thưa Tôn giả Sariputta, hãy
thuyết pháp như vậy cho hàng cư sĩ mặc áo trắng. Thưa Tôn giả Sariputta,
có những Thiện gia nam tử sanh ra với cấu uế không nhiều, nếu không
được nghe pháp, sẽ bị đọa lạc; nhưng họ không thể biết được (Chánh)
pháp.
Rồi Tôn giả Sariputta và Tôn giả
Ananda sau khi giảng dạy cho cư sĩ Cấp Cô Độc với bài thuyết giảng, từ
chỗ ngồi đứng dậy và ra đi. Rồi cư sĩ Cấp Cô Độc, sau khi Tôn giả
Sariputta và Tôn giả Ananda ra đi không bao lâu, sau khi thân hoại mạng chung
liền sanh lên cõi Tusita (Đâu-suất thiên). Rồi Thiên tử Cấp Cô Độc,
khi đêm đã gần mãn, sau khi chói sáng toàn cảnh Jetavana (Kỳ-đà-Lâm) với
dung sắc thù thắng đi đến Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn và
đứng một bên. Đứng một bên, Thiên tử Cấp Cô Độc nói lên với Thế
Tôn bài kệ sau đây:
- Rừng Jetavana,
- Tốt đẹp phước lành này,
- Được chư Thiên, chúng Tăng,
- Thường lui tới an trú,
- Được Pháp Vương trú trì,
- Ban hoan hỷ cho ta.
- Nghiệp, minh và Chánh pháp,
- Giới, tối thượng sanh mạng,
- Chính nhờ các pháp trên,
- Khiến chúng sanh thanh tịnh,
- Không phải do giai cấp,
- Không phải do tài sản.
- Do vậy bậc Hiền giả,
- Thấy rõ mục đích mình,
- Suy tư pháp chân chánh,
- Được thanh tịnh ở đây.
- Như Sariputta,
- Về tuệ, giới, tịch tịnh,
- Bất luận Tỷ-kheo nào,
- Đã tới bờ bên kia,
- Hãy đạt được tối thắng
- Trong những pháp kể trên.
Thiên tử Cấp Cô Độc nói như
vậy. Bậc Đạo sư tán đồng. Rồi Thiên tử Cấp Cô Độc suy nghĩ :
"Bậc Đạo sư tán đồng ta, " sau khi đảnh lễ Thế Tôn, thân
phía hữu hướng về Ngài rồi biến mất tại chỗ.
Rồi Thế Tôn, khi đêm ấy đã
mãn, gọi các Tỷ-kheo :
– Này các Tỷ-kheo, đêm nay, một
vị Thiên tử, khi đêm đã gần mãn, chiếu sáng toàn cảnh Jetavana với
dung sắc thù thắng đã đi đến Ta, sau khi đến đảnh lễ Ta rồi đứng một
bên. Đứng một bên, vị Thiên tử ấy nói lên với Ta bài kệ sau đây :
- Rừng Jetavana
- Tốt đẹp phước lành này
- .... (như trên)...
- Hãy đạt được tối thắng
- Trong những pháp kể trên.
Nói vậy xong, này các Tỷ-kheo,
vị Thiên tử ấy suy nghĩ : "Bậc Đạo sư tán đồng ta, " sau khi
đảnh lễ thân phía hữu hướng về Ta, rồi biến mất tại chỗ.
Khi được nghe nói vậy, Tôn giả
Ananda bạch Thế Tôn :
– Bạch Thế Tôn, có phải vị ấy
là Thiên tử Cấp Cô Độc chăng ? Bạch Thế Tôn, cư sĩ Cấp Cô Độc có
lòng tịnh tín bất động đối với Tôn giả Sariputta.
– Lành thay, lành thay, Ananda ! Những
gì có thể thành đạt được bởi suy tư đã được đạt đến, này
Ananda. Chính Cấp Cô Độc là vị Thiên tử ấy, không một ai khác.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Tôn
giả Ananda hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy.
- 144. KINH
GIÁO GIỚI CHANNA [^]
- (Channovadasuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở Rajagaha (Vương
Xá), Veluvana (Trúc-lâm), tại chỗ nuôi dưỡng sóc (Kalandakanivapa). Lúc bấy
giờ Tôn giả Sariputta (Xá lợi phất), Tôn giả Mahacunda (Đại Chu-na) và
Tôn giả Channa (Xiển-đà) cùng trú ở Gijjhakuta (Linh Thứu). Lúc bấy giờ,
Tôn giả Channa bị bệnh, đau khổ, bị trọng bệnh. Rồi Tôn giả
Sariputta, vào buổi chiều từ Thiền tịnh độc cư đứng dậy, đi đến Tôn
giả Mahacunda, sau khi đến, nói với Tôn giả Mahacunda :
– Chúng ta hãy đi, này Hiền giả
Cunda, chúng ta hãy đi đến Tôn giả Channa để hỏi thăm bệnh trạng.
– Thưa vâng, Hiền giả.
Tôn giả Mahacunda vâng đáp Tôn giả
Sariputta. Rồi Tôn giả Sariputta cùng với Tôn giả Mahacunda đi đến Tôn giả
Channa; sau khi đến, nói lên với Tôn giả Channa những lời chào đón hỏi
thăm; sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, liền ngồi
xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Sariputta nói với Tôn giả
Channa:
– Này Hiền giả Channa, mong rằng
Hiền giả có thể kham nhẫn ! Mong rằng Hiền giả có thể chịu đựng !
Mong rằng khổ thọ được giảm thiểu không có gia tăng, và sự giảm thiểu
được rõ rệt, không có gia tăng !
– Thưa Hiền giả Sariputta, tôi
không có thể kham nhẫn, tôi không có thể chịu đựng. Sự thống khổ của
tôi gia tăng không có giảm thiểu, và sự gia tăng rõ rệt, không có giảm
thiểu. Thưa Hiền giả Sariputta, tôi sẽ đem dao (cho tôi). Tôi không còn muốn
sống.
– Tôn giả Channa, chớ có đem lại
con dao ! Tôn giả Channa, hãy tiếp tục sống ! Chúng tôi muốn Tôn giả
Channa tiếp tục sống. Nếu Tôn giả Channa không có các món ăn tốt lành,
tôi sẽ đi tìm các món ăn tốt lành cho Tôn giả Channa. Nếu Tôn giả
Channa không có các dược phẩm tốt lành, tôi sẽ đi tìm các dược phẩm
tốt lành cho Tôn giả Channa. Nếu Tôn giả Channa không có người thị giả
thích đáng, tôi sẽ hầu hạ Tôn giả Channa. Tôn giả Channa chớ có đem lại
con dao ! Tôn giả Channa hãy tiếp tục sống ! Chúng tôi muốn Tôn giả
Channa tiếp tục sống.
– Thưa Hiền giả Sariputta, không
phải tôi không có các món ăn tốt lành, cũng không phải tôi không có các
dược phẩm tốt lành. Cũng không phải tôi không có thị giả thích đáng.
Thưa Hiền giả Sariputta, trong một thời gian dài, tôi đã hầu hạ bậc Đạo
Sư, làm cho (bậc Đạo sư) được đẹp lòng, không phải không được đẹp
lòng. Thưa Hiền giả Sariputta, thật là thích đáng cho người đệ tử hầu
hạ bậc Đạo Sư, làm cho (bậc Đạo Sư) được đẹp lòng, không phải
không được đẹp lòng. Tỷ-kheo Channa đem lại con dao không có phạm tội.
Thưa Hiền giả Sariputta, hãy thọ trì như vậy !
– Chúng tôi muốn hỏi Tôn giả
Channa về một vấn đề đặc biệt, nếu Tôn giả Channa cho chúng tôi được
phép đặt câu hỏi.
– Hãy bỏ đi, Hiền giả Sariputta;
sau khi nghe, tôi sẽ biết (nói như thế nào).
– Hiền giả Channa, Hiền giả có
xem con mắt, nhãn thức và các pháp do mắt nhận thức là : "Cái này
là của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi ? " Hiền giả
Channa, Hiền giả có xem tai, nhĩ thức.. Hiền giả Channa, Hiền giả có xem
mũi, tỷ thức... Hiền giả Channa, Hiền giả có xem lưỡi, thiệt thức...
Hiền giả Channa, Hiền giả có xem thân, thân thức... Hiền giả Channa, Hiền
giả có xem ý, ý thức và các pháp do ý nhận thức là : "Cái này của
tôi, cái này là tôi, cái này không phải tự ngã của tôi ?"
– Hiền giả Sariputta, tôi xem mắt,
nhãn thức và các pháp do mắt nhận thức là : "Cái này không phải của
tôi, cái này không phải là tôi, cái này không phải tự ngã của
tôi". Hiền giả Sariputta, tôi xem tai, nhĩ thức.. Hiền giả Sariputta, tôi
xem mũi, tỷ thức... Hiền giả Sariputta, tôi xem cái lưỡi, thiệt thức...
Hiền giả Sariputta, tôi xem thân, thân thức.. Hiền giả Sariputta, tôi xem
ý, ý thức, các pháp do ý nhận thức là : "Cái này không phải của
tôi, cái này không phải là tôi, cái này không phải tự ngã của
tôi".
– Này Hiền giả Channa, Hiền giả
đã thấy cái gì, đã chứng tri cái gì trong mắt, trong nhãn thức, trong
các pháp được mắt nhận thức mà Hiền giả xem mắt, nhãn thức và các
pháp do mắt nhận thức là : "Cái này không phải của tôi, cái này
không phải là tôi, cái này không phải là tự ngã của tôi ?" Hiền giả
Channa, Hiền giả đã thấy cái gì, đã chứng tri cái gì trong tai, trong nhĩ
thức... trong mũi, trong tỷ thức... trong lưỡi, trong thiệt thức.. trong thân,
trong thân thức... trong ý, trong ý thức, trong các pháp do ý nhận thức mà
Hiền giả xem ý, ý thức và các pháp do ý nhận thức là: "Cái này
không phải của tôi, cái này không phải là tự ngã của tôi " ?
– Thưa Hiền giả Sariputta, chính
vì tôi thấy sự diệt (nirodha), chứng tri sự diệt trong mắt, trong nhãn thức,
trong các pháp do mắt nhận thức, mà tôi xem mắt, nhãn thức, và các pháp
do mắt nhận thức là : "Cái này không phải của tôi, cái này không phải
là tôi, cái này không phải tự ngã của tôi". Thưa Hiền giả
Sariputta, chính vì tôi thấy sự diệt, chứng tri sự diệt trong tai, trong nhĩ
thức... trong mũi, trong tỷ thức... trong lưỡi, trong thiệt thức... trong thân,
trong thân thức... trong ý, trong ý thức, trong các pháp do ý nhận thức mà
tôi xem ý, ý thức và các pháp do ý nhận thức là : "Cái này không phải
của tôi, cái này không phải là tôi, cái này không phải tự ngã của
tôi".
Khi được nghe nói vậy, Tôn giả
Mahacunda nói với Tôn giả Channa:
– Do vậy, này Hiền giả Channa, lời
dạy này của Thế Tôn phải được thường trực tác ý : Ai có chấp trước
là có dao động. Ai không chấp trước không có dao động. Không có dao động,
thời có khinh an; có khinh an thời không có hy cầu (nati); không có hy cầu
thời không có khứ lai; không có khứ lai thời không có tử sanh; không có
tử sanh thời không có đời này, không có đời sau, không có giữa hai đời.
Như vậy là sự đoạn tận đau khổ.
Rồi Tôn giả Sariputta và Tôn giả
Mahacunda sau khi giáo giới cho Tôn giả Channa, từ chỗ ngồi đứng dậy và
ra đi. Rồi Tôn giả Channa, sau khi Tôn giả Sariputta và Tôn giả Mahacunda ra
đi không bao lâu, đem dao lại (cho mình). Rồi Tôn giả Sariputta đi đến Thế
Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi xuống
một bên, Tôn giả Sariputta bạch Thế Tôn :
– Bạch Thế Tôn, Tôn giả Channa
đã đem dao lại (cho mình), sanh xứ của Tôn giả ấy là gì ? Đời sống
tương lai là gì ?
– Này Sariputta, có phải trước mặt
Ông Tỷ-kheo Channa đã tuyên bố sự không phạm tội ?
– Bạch Thế Tôn, có một ngôi
làng của dòng họ Vajji (Bạt-kỳ) tên là Pubbajira). Tại đấy, có những
gia đình thân hữu, những gia đình hộ trì Tôn giả Channa, những gia đình
cần được viếng thăm.
– Này Sariputta, có những gia đình
ấy là những gia đình thân hữu, những gia đình hộ trì Tỷ-kheo Channa, những
gia đình cần được viếng thăm. Này Sariputta, cho đến nay, Ta không nói rằng
Tỷ-kheo Channa có phạm tội. Này Sariputta, ai quăng bỏ thân này, và chấp
thủ thân khác, Ta nói rằng người ấy có phạm tội. Tỷ-kheo Channa không
có (chấp thủ) như vậy. Tỷ-kheo Channa đem con dao lại (cho mình), không có
phạm tội.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Tôn
giả Sariputta hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy.
- 145. KINH
GIÁO GIỚI PHÚ LÂU NA [^]
- (Punnovadasuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở Savatthi
(Xá-vệ), Jetavana (Kỳ-đà-Lâm), tại tịnh xá ông Anathapindika (Cấp Cô Độc).
Rồi Tôn giả Punna (Phú-lâu-na), vào buổi chiều, từ Thiền tịnh độc cư
đứng dậy, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi
xuống một bên. Ngồi xuống một bên, Tôn giả Punna bạch Thế Tôn:
– Bạch Thế Tôn, tốt lành thay nếu
Thế Tôn giáo giới với lời giáo giới vắn tắt cho con, để con có thể,
sau khi nghe Thế Tôn, sống một mình, nhàn tịnh, không phóng dật, nhiệt
tâm, tinh cần.
– Vậy này Punna, hãy nghe và suy
nghiệm kỹ, Ta sẽ giảng.
– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Tôn giả Punna vâng đáp Thế Tôn.
Thế Tôn nói như sau :
– Này Punna, có những sắc do mắt
nhận thức, khả ái, khả hỷ, khả lạc, khả ý, liên hệ đến dục, hấp
dẫn. Nếu Tỷ-kheo hoan hỷ tán thưởng, chấp thủ và an trú trong ấy, thời
do hoan hỷ tán thưởng, chấp thủ và an trú, dục hỷ sanh; và này Punna, Ta
nói rằng, từ sự tập khởi của dục hỷ, là sự tập khởi của khổ.
Này Punna, có những tiếng do tai nhận thức; có những hương do mũi nhận
thức; có những vị do lưỡi nhận thức; có những cảm xúc do thân nhận
thức; có những pháp do ý nhận thức; khả ái, khả hỷ, khả lạc, khả
ý liên hệ đến dục, hấp dẫn. Nếu Tỷ-kheo hoan hỷ, tán thưởng, chấp
thủ và an trú trong ấy, thời do hoan hỷ, tán thưởng, chấp thủ và an
trú tham đắm, dục hỷ sanh; và này Punna. Ta nói rằng, từ sự tập khởi
của dục hỷ, là sự tập khởi của khổ.
Này Punna, có những sắc do mắt nhận
thức, khả ái, khả lạc, khả hỷ, khả ý, liên hệ đến dục, hấp dẫn.
Nếu Tỷ-kheo không hoan hỷ, không tán thưởng, không chấp thủ và an trú,
thời dục hỷ diệt. Này Punna, Ta nói rằng, tự sự diệt tận dục hỷ
là sự diệt tận đau khổ. Này Punna, có những tiếng do tai nhận thức;
có những hương do mũi nhận thức; có những vị do lưỡi nhận thức; có
những cảm xúc do thân nhận thức; có những pháp do ý nhận thức, khả
ái, khả hỷ, khả lạc, khả ý, liên hệ đến dục, hấp dẫn. Nếu Tỷ-kheo
không hoan hỷ, không tán thưởng, không chấp thủ và an trú, thời dục hỷ
diệt. Này Punna, Ta nói rằng, từ sự diệt tận dục hỷ là sự diệt tận
đau khổ.
Này Punna, Ông sẽ sống ở quốc độ
nào, nay Ông đã được Ta giáo giới với lời giáo giới vắn tắt ?
– Bạch Thế Tôn, nay con đã được
Thế Tôn giáo giới với lời giáo giới vắn tắt, có một quốc độ tên
là Sunaparanta (Tây Phương Du-na Quốc), con sẽ sống tại đấy.
– Này Punna, người nước
Sunaparanta là hung bạo. Này Punna, người nước Sunaparanta là thô ác. Này
Punna, nếu người nước Sunaparanta mắng nhiếc Ông, nhục mạ Ông, thời
này Punna, tại đấy Ông sẽ như thế nào ?
– Bạch Thế Tôn, nếu người nước
Sunaparanta mắng nhiếc con, nhục mạ con, thời tại đấy, con sẽ nghĩ như
sau : "Thật là hiền thiện, người nước Sunaparanta này ! Thật là chí
thiện, người nước Sunaparanta này ! Vì rằng họ không lấy tay đánh đập
ta". Bạch Thế Tôn, tại đây con sẽ nghĩ như vậy. Bạch Thiện Thế,
tại đấy con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng này Punna, nếu các người
nước Sunaparanta lấy tay đánh đập Ông, thời này Punna, tại đấy Ông sẽ
nghĩ như thế nào ?
– Bạch Thế Tôn, nếu các người
nước Sunaparanta lấy tay đánh đập con; thời tại đấy, con sẽ nghĩ như
sau : ""Thật là thiện, người nước Sunaparanta này ! Thật là chí
thiện, người nước Sunaparanta này ! Vì rằng họ không lấy các cục đất
ném đánh ta". Bạch Thế Tôn, tại đấy con sẽ nghĩ như vậy ! Bạch
Thiện Thệ, tại đấy con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng này Punna, nếu các người
nước Sunapa ranta lấy các cục đất ném đánh Ông, thời này Punna, tại đấy
Ông sẽ nghĩ thế nào ?
– Bạch Thế Tôn, nếu các người
nước Sunaparanta lấy cục đất ném đánh con; thời tại đấy, con sẽ
nghĩ như sau : "Thật là hiền thiện, các người nước Sunaparanta ! Thật
là chí thiện, các người nước Sunaparanta ! Vì rằng họ không lấy gậy
ném đánh ta". Bạch Thế Tôn, tại đấy con sẽ nghĩ như vậy. Bạch
Thiện Thệ, tại đấy con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng này Punna... lấy gậy đánh
đập Ông... Ông nghĩ thế nào ?
– Bạch Thế Tôn, nếu các người
nước Sunaparanta lấy gậy đánh đập con... "... Vì rằng họ không lấy
đao đánh đập ta" ... Bạch Thiện Thệ, tại đấy con sẽ nghĩ như vậy.
– Nhưng này Punna, ... lấy dao đánh
đập Ông... Ông nghĩ thế nào ?
– Bạch Thế Tôn, nếu các người
nước Sunapa ranta lấy dao đánh đập con.. " ... Vì rằng họ không lấy
dao sắc bén đoạt hại mạng ta".... Bạch Thiện Thệ, tại đấy, con sẽ
nghĩ như vậy.
– Nhưng này Punna, nếu các người
nước Sunaparanta lấy dao sắc bén đoạt hại mạng Ông... Ông nghĩ thế ?
– -Bạch Thế Tôn, nếu các người
nước Sunapa ranta sẽ lấy dao sắc bén đoạt hại mạng con; thời tại đấy
con sẽ nghĩ như sau : "Có những đệ tử của Thế Tôn, ưu phiền và
nhàm chán thân thể và sinh mạng đi tìm con dao (để tự sát). Nay ta khỏi
cần đi tìm đã được con dao ấy". Bạch Thế Tôn, tại đấy con sẽ
nghĩ như vậy. Bạch Thiện Thệ, tại đấy, con sẽ nghĩ như vậy.
– Lành thay, lành thay, này Punna !
Này Punna, Ông có thể sống trong nước Sunaparanta, khi Ông có được đầy
đủ sự nhiếp phục và an tịnh này. Này Punna, Ông nay hãy làm những gì
Ông nghĩ là hợp thời.
Rồi Tôn giả Punna, sau khi hoan hỷ
tín thọ lời Thế Tôn dạy, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn,
thân bên hữu hướng về Ngài, dọn dẹp sàng tọa, lấy y bát, rồi ra đi,
đi đến nước Sunaparanta. Tiếp tục du hành, (Tôn giả Punna) đi đến nước
Sunaparanta. Tại đây, Tôn giả Punna sống trong nước Sunaparanta. Rồi Tôn giả
Punna nội trong mùa an cư mùa mưa ấy, nhiếp được khoảng năm trăm nam cư
sĩ; cũng trong mùa an cư mùa mưa ấy, nhiếp độ khoảng năm trăm nữ cư
sĩ; cũng trong mùa an cư mùa mưa ấy, chứng được Tam minh. Sau một thời
gian, Tôn giả Punna mệnh chung.
Rồi một số đông Tỷ-kheo đi đến
Thế Tôn, sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Ngồi
xuống một bên, các Tỷ-kheo ấy bạch Thế Tôn :
– Bạch Thế Tôn, Thiện nam tử
Punna ấy, sau khi được Thế Tôn giáo giới với bài giáo giới vắn tắt
đã mệnh chung. Sanh thú của vị ấy là gì ? Đời sau của vị ấy là thế
nào ?
– Này các Tỷ-kheo, Thiện nam tử
Punna là bậc Hiền trí. Vị ấy thực hành pháp và tùy pháp. Vị ấy không
phiền nhiễu Ta với những câu hỏi về pháp. Này các Tỷ-kheo, Thiện nam tử
Punna đã nhập Niết-bàn.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Các
Tỷ-kheo ấy hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy.
- 146. KINH
GIÁO GIỚI NANDAKA [^]
- (Nandakovadasuttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn trú ở Savatthi
(Xá-vệ), Jetavana (Kỳ-đà-lâm), tại tinh xá ông Anathapindika (Cấp Cô Độc).
Rồi Mahapajapati Gotami cùng với khoảng năm trăm Tỷ-kheo-ni đi đến bên Thế
Tôn; sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Đứng một bên,
Mahapajapati Gotami bạch Thế Tôn :
– Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy
giáo giới cho Tỷ-kheo-ni ! Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy giảng dạy cho Tỷ-kheo-ni
! Bạch Thế Tôn, Thế Tôn hãy thuyết pháp cho Tỷ-kheo-ni !
Lúc bấy giờ, các Thượng tọa
(Trưởng lão) Tỷ-kheo thay phiên giáo giới Tỷ-kheo-ni. Nhưng Tôn giả
Nandaka không muốn thay phiên giáo giới Tỷ-kheo-ni. Rồi Thế Tôn cho gọi
Tôn giả Ananda và nói :
– Này Ananda, hôm nay đến phiên ai
giáo giới Tỷ-kheo-ni ?
Bạch Thế Tôn, chính là phiên của
Nandaka thay phiên giáo giới Tỷ-kheo-ni. Bạch Thế Tôn, Tôn giả Nandaka
không muốn thay phiên giáo giới Tỷ-kheo-ni.
Rồi Thế Tôn cho gọi Tôn giả
Nandaka :
– Này Nandaka, hãy giáo giới Tỷ-kheo-ni
! Này Nandaka, hãy giảng dạy Tỷ-kheo-ni ! Này Bà-la-môn, hãy thuyết pháp
cho Tỷ-kheo-ni !
– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Tôn giả Nandaka ấy vâng đáp Thế
Tôn, vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, đi vào Savatthi để khất thực. Sau
khi khất thực ở Savatthi xong, sau buổi ăn, trên con đường khất thực trở
về, không có người thứ hai cùng đi, đi đến Rajakarama (Vương Tự). Các
Tỷ-kheo-ni ấy thấy Tôn giả Nandaka từ xa đi đến, sau khi thấy liền sửa
soạn chỗ ngồi và sắp đặt nước rửa chân. Tôn giả Nandaka ngồi trên
chỗ ngồi đã soạn sẵn; sau khi ngồi, liền rửa chân. Các Tỷ-kheo-ni ấy
sau khi đảnh lễ Tôn giả Nandaka, liền ngồi xuống một bên. Tôn giả
Nandaka nói với các Tỷ-kheo-ni đang ngồi một bên:
– Các Hiền tỷ, sẽ có cuộc luận
thuyết bằng cách đặt câu hỏi. Ở đây, những ai biết, hãy trả lời :
"Tôi biết". Những ai không biết, hãy trả lời : "Tôi không biết".
Nếu có ai nghi ngờ hay nghi hoặc, ở đây, ta cần được hỏi như sau :
"Thưa Tôn giả, sự việc này là thế nào ? Ý nghĩa việc này là gì
?"
– Thưa Tôn giả, cho đến đây,
chúng con rất hoan hỷ và thỏa mãn với Tôn giả Nandaka, vì rằng Tôn giả
đã mời chúng con (hỏi).
– Các Hiền tỷ, các Hiền tỷ nghĩ
thế nào ? Mắt là thường hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Cái gì vô thường, là khổ hay
lạc ?
– Thưa Tôn giả, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi xem cái ấy : "Cái này là của
tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi". ?
– Thưa không vậy, Tôn giả.
– Các Hiền tỷ, các Hiền tỷ nghĩ
thế nào ? Tai là thường hay vô thường ?... Mũi là thường hay vô thường
?... Lưỡi là thường hay vô thường ?.. Thân là thường hay vô thường
?... Ý là thường hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường
– Cái gì vô thường, là khổ hay
lạc ?
– Thưa Tôn giả, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi". ?
– Thưa không vậy, Tôn giả. Vì
sao vậy ? Trước đây, thưa Tôn giả, chúng con đã khéo thấy như chơn, với
chánh trí tuệ rằng : "Sáu nội xứ này là vô thường".
– Lành thay, lành thay, các Hiền tỷ
! Chính phải là như vậy, là cái nhìn như chơn, với chánh trí tuệ của vị
Thánh đệ tử. Chư Hiền tỷ, các Hiền tỷ nghĩ thế nào ? Sắc là thường
hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Thưa Tôn giả, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi". ?
– Thưa không vậy, Tôn giả.
– Chư Hiền tỷ, các Hiền tỷ nghĩ
thế nào ? Tiếng là thường hay vô thường ? ... Hương là thường hay vô
thường ?... Vị là thường hay vô thường ? .... Xúc là thường hay vô thường
? ... Pháp là thường hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Thưa Tôn giả, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy: "Cái này là của
tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi ?"
– Thưa không vậy, Tôn giả. Vì
sao vậy ? Trước đây, thưa Tôn giả, chúng con đã khéo thấy như chơn, với
chánh trí tuệ rằng : "Sáu ngoại xứ này là vô thường".
– Lành thay, lành thay, các Hiền tỷ
! Chính phải là như vậy, là cái nhìn như chơn, với chánh trí tuệ của vị
Thánh đệ tử. Chư Hiền tỷ, các Hiền tỷ nghĩ thế nào ? Nhãn thức là
thường hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Thưa Tôn giả, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi". ?
– Thưa không vậy, Tôn giả.
– Này các Hiền tỷ, nhĩ thức là
thường hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Tỷ thức là thường hay vô thường
?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Thân thức là thường hay vô thường
?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Ý thức là thường hay vô thường
?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Thưa Tôn giả là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi ?"
– Thưa không vậy, Tôn giả. Vì
sao vậy ? Trước đây thưa Tôn giả, chúng con đã khéo thấy như chơn, với
chánh trí tuệ rằng : "Sáu thức thân này là vô thường".
– Lành thay, lành thay, chư Hiền tỷ
! Chính phải là như vậy, là cái nhìn như chơn, với chánh trí tuệ của vị
Thánh đệ tử. Ví như, chư Hiền tỷ, một ngọn đèn dầu được đốt cháy;
dầu là vô thường, chịu sự biến hoại; bấc là vô thường, chịu sự
biến hoại; ngọn lửa là vô thường, chịu sự biến hoại; ánh sáng là
vô thường, chịu sự biến hoại. Chư Hiền tỷ, nếu có ai nói rằng :
"Ngọn đèn dầu này được đốt cháy; dầu là vô thường, chịu sự
biến hoại; bấc là vô thường, chịu sự biến hoại; ngọn lửa là vô thường,
chịu sự biến hoại; nhưng ánh sáng ấy là thường còn, thường trú, thường
hằng không chịu sự biến hoại",; chư Hiền tỷ, nói như vậy là có
nói chân chánh không ?
– Thưa không vậy, Tôn giả. Vì
sao vậy ? Thưa Tôn giả, ngọn đèn dầu này được đốt cháy; dầu là vô
thường, chịu sự biến hoại; bấc cũng là vô thường, chịu sự biến hoại;
ngọn lửa cũng là vô thường, chịu sự biến hoại. Còn nói gì đến ánh
sáng, cũng là vô thường, chịu sự biến hoại !
– Như vậy là phải, này các Hiền
tỷ ! Nếu có ai nói như sau: "Sáu ngoại xứ này là vô thường, và do
duyên sáu ngoại xứ này, tôi có cảm thọ, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ
bất lạc thọ; cảm thọ ấy là thường còn, thường trú, thường hằng,
không chịu sự biến hoại"; này các Hiền tỷ, người ấy có nói một
cách chân chánh không ?
– Thưa không, thưa Tôn giả. Vì
sao vậy ? Thưa Tôn giả, do duyên cái này, cái này cảm thọ như thế này,
như thế này khởi lên. Do diệt các duyên như thế này, như thế này, các
cảm thọ như thế này, như thể này cũng biến diệt.
– Lành thay, lành thay, các Hiền tỷ
! Chính phải là như vậy, là cái nhìn như chơn với chánh trí tuệ của vị
Thánh đệ tử. Ví như, này các Hiền tỷ, có cây to lớn đứng thẳng, có
lõi cây, với rễ vô thường, chịu sự biến hoại, với thân cây vô thường,
chịu sự biến hoại, với cành lá vô thường, chịu sự biến hoại, với
bóng cây vô thường, chịu sự biến hoại. Nếu có người nói như sau :
"Có cây lớn đứng thẳng có lõi cây này, với rễ vô thường, chịu
sự biến hoại, với thân cây vô thường, chịu sự biến hoại, với cành
lá vô thường, chịu sự biến hoại, nhưng bóng mát của cây ấy là thường
còn, thường trú, thường hằng, không chịu biến hoại"; này các Hiền
tỷ, người ấy có nói một cách chân chánh không ?
– Thưa không, thưa Tôn giả. Vì
sao vậy ? Thưa Tôn giả, cây to lớn đứng thẳng có lõi cây này, có rễ
vô thường, chịu sự biến hoại, có thân cây vô thường; chịu sự biến
hoại, có cành lá vô thường, chịu sự biến hoại. Còn nói gì đến bóng
mát, cũng là vô thường, chịu sự biến hoại !
– Như vậy là phải, này chư Hiền
tỷ ! Nếu có ai nói như sau: "Sáu nội xứ này là vô thường, và do
duyên sáu ngoại xứ này tôi cảm thọ, lạc thọ, khổ thọ hay bất khổ bất
lạc thọ; cảm thọ ấy là thường còn, thường trú, thường hằng, không
chịu sự biến hoại"; này các Hiền tỷ, người ấy có nói chân
chánh không ?
– Thưa không, thưa Tôn giả. Vì
sao vậy ? Thưa Tôn giả, do duyên cái này, cái này, cảm thọ như thế này,
như thế này khởi lên. Do diệt các duyên như thế này, như thế này, các
cảm thọ như thế này, như thế này cũng biến diệt.
– Lành thay, lành thay, chư Hiền tỷ
! Chính phải là như vậy, là cái nhìn như chơn với chánh trí tuệ của vị
Thánh đệ tử. Ví như, này các Hiền tỷ, một người đồ tể giết bò
thiện xảo hay người đệ tử; sau khi giết con bò, cắt con bò với con dao
sắc bén của người đồ tể giết bò, mà không hư hại phần thịt ở
trong, không hư hại phần da ngoài, rồi với con dao sắc bén của người đồ
tể giết bò, cắt đứt, cắt đoạn, cắt tiệt mọi dây thịt phía trong;
dây gân phía trong, dây khớp xương phía trong; sau khi cắt đứt, cắt đoạn,
cắt tiệt và sau khi lột da ngoài, lại bao trùm con bò ấy với chính da bò
ấy rồi nói : "Con bò này đã được dính liền với da này như trước";
này các Hiền tỷ, nói như vậy có nói một cách chơn chánh không ? "
– Thưa không, thưa Tôn giả. Vì
sao vậy ? Dầu cho, thưa Tôn giả, người đồ tể giết bò thiện xảo ấy
hay người đệ tử sau khi giết con bò.. (như trên)... lại bao trùm con bò
ấy với chính da bò ấy lại có thể nói như sau : "Con bò này đã được
dính liền với da này như trước, " dầu con bò này đã bị lột ra khỏi
da ấy.
– Ta làm ví dụ này, này các Hiền
tỷ, là để nêu rõ ý nghĩa. Ở đây, ý nghĩa này như sau : Chư Hiền tỷ,
thịt ở trong là đồng nghĩa với sáu nội xứ. Chư Hiền tỷ, da ở ngoài
là đồng nghĩa với sáu ngoại xứ, Chư Hiền tỷ, dây thịt phía trong,
dây gân phía trong, dây khớp xương phía trong là đồng nghĩa với dục hỷ
và tham. Chư Hiền tỷ, con dao đồ tể giết bò sắc bén là đồng nghĩa với
Thánh trí tuệ. Với Thánh trí tuệ này cắt đứt, cắt đoạn, cắt tiệt
nội phiền não, nội kiết sử, nội triền phược.
Chư Hiền tỷ, có bảy giác chi, do
tu tập, làm cho sung mãn bảy giác chi này, vị Tỷ-kheo với sự đoạn tận
các lậu hoặc, tự mình chứng tri ngay trong hiện tại với thượng trí; chứng
đạt và an trú, vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát. Thế nào là bảy
? Ở đây, chư Hiền tỷ, Tỷ-kheo tu tập niệm giác chi, y chỉ viễn ly, y
chỉ ly tham, y chỉ đoạn diệt, hướng đến từ bỏ; tu tập trạch pháp
giác chi, tu tập tinh tấn giác chi, tu tập hỷ giác chi, tu tập khinh an giác
chi, tu tập định giác chi, tu tập xả giác chi, y chỉ viễn ly, y chỉ ly
tham, y chỉ đoạn diệt, hướng đến từ bỏ. Chư Hiền tỷ, bảy giác chi
này, do tu tập, làm cho sung mãn, Tỷ-kheo với sự đoạn tận các lậu hoặc,
sau khi tự mình chứng tri ngay trong hiện tại, với thượng trí chứng đạt
và an trú vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát.
Rồi Tôn giả Nandaka, sau khi giáo giới
các Tỷ-kheo ni ấy với lời giáo giới, liền cho giải tán :
– Chư Hiền tỷ, hãy đi về, giờ
đã đến rồi.
Rồi các Tỷ-kheo ni ấy, sau khi hoan
hỷ tín thọ lời Tôn giả Nandaka dạy, từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ
Tôn giả Nandaka, thân phía hữu hướng về Tôn giả, rồi đi đến Thế Tôn;
sau khi đến đảnh lễ Thế Tôn rồi đứng một bên. Thế Tôn nói với
các Tỷ-kheo-ni ấy đang đứng một bên :
– Này các Tỷ-kheo-ni, hãy đi. Giờ
đã đến rồi.
Rồi các Tỷ-kheo-ni ấy, sau khi đảnh
lễ Thế Tôn, thân phía hữu hướng về Ngài rồi ra đi. Rồi Thế Tôn, sau
khi các Tỷ-kheo-ni ấy ra đi không bao lâu, gọi các vị Tỷ-kheo và nói :
– Này các Tỷ-kheo, ví như vào
ngày Bố-tát, ngày mười bốn, quần chúng không có nghi ngờ hay nghi hoặc
rằng mặt trăng là không tròn hay mặt trăng là tròn vì khi ấy mặt trăng
chưa tròn; cũng vậy, này các Tỷ-kheo, dầu cho các Tỷ-kheo-ni ấy hoan hỷ
với bài thuyết pháp của Nandaka, nhưng tâm trí của họ chưa được thỏa
mãn.
Rồi Thế Tôn nói với Tôn giả
Nandaka :
– Vậy này Nandaka, ngày mai, Ông sẽ
giáo giới cho các Tỷ-kheo-ni ấy với bài giáo giới.
– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Tôn giả Nandaka vâng đáp Thế Tôn.
Rồi Tôn giả Nandaka, sau khi đêm
ấy đã mãn, vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, đi vào Savatthi (Xá-vệ) để
khất thực. Sau khi đi khất thực ở Savatthi xong, sau buổi ăn, trên con đường
đi khất thực trở về, tự thân một mình đi đến Rajarama. Các vị Tỷ-kheo-ni
ấy thấy Tôn giả Nandaka từ xa đi lại; sau khi thấy, liền sửa soạn chỗ
ngồi và sắp đặt nước rửa chân. Tôn giả Nandaka ngồi trên chỗ đã soạn
sẵn; sau khi ngồi, liền rửa chân. Các vị Tỷ-kheo-ni ấy đảnh lễ Tôn
giả Nandaka rồi ngồi xuống một bên. Tôn giả Nandaka nói với các Tỷ-kheo-ni
ấy đang ngồi một bên:
– Các Hiền tỷ, sẽ có cuộc luận
thuyết bằng cách đặt câu hỏi. Ở đây, những ai biết hãy trả lời :
"Tôi biết". Những ai không biết, hãy trả lời "Tôi không biết".
Nếu ai có nghi ngờ hay do dự, ở đây, ta cần được hỏi như sau :
"Thưa Tôn giả, sự việc này là thế nào ? " Ý nghĩa việc này là
gì ?"
– Thưa Tôn giả, cho đến đây,
chúng con rất hoan hỷ và thỏa mãn với Tôn giả Nandaka, vì rằng Tôn giả
đã mời chúng con (hỏi) !
– Chư Hiền tỷ, các Hiền tỷ nghĩ
thế nào ? Mắt là thường hay vô thường ?
– Thưa Tôn giả, vô thường.
– Những gì vô thường... (như trên..
trang 612 đến trang 620 của kinh này). Hãy đi, này các Tỷ-kheo-ni giờ đã
đến rồi.
Thế Tôn, sau khi các Tỷ-kheo-ni ấy
ra đi không bao lâu, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo và nói :
– Này các Tỷ-kheo, ví như vào
ngày Bố-tát, ngày rằm, quần chúng không có nghi ngờ hay phân vân rằng mặt
trăng là không tròn hay mặt trăng là tròn, vì khi ấy mặt trăng đã tròn;
cũng vậy, này các Tỷ-kheo, các Tỷ-kheo-ni ấy hoan hỷ với bài thuyết
pháp của Tôn giả Anandaka, và tâm tư của họ được thỏa mãn. Này các Tỷ-kheo,
trong năm trăm Tỷ-kheo-ni ấy, Tỷ-kheo-ni cuối cùng chứng dược Dự lưu,
không còn bị đọa lạc, và chắc chắn đạt đến chánh giác.
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Các
Tỷ-kheo ấy hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy.
- 147. TIỂU
KINH GIÁO GIỚI LA-HẦU-LA [^]
- (Cula Rahulovada suttam)
Như vầy tôi nghe.
Một thời Thế Tôn ở Savatthi
(Xá-vệ), Jetavana (Kỳ-đà lâm) tại tinh xá ông Anathapindika. Rồi Thế Tôn
trong khi nhàn tịnh độc cư, khởi lên tư niệm sau đây : "Đã thuần
thục là những pháp đã đưa đến giải thoát cho Rahula. Vậy Ta hãy huấn
luyện Rahula hơn nữa trong sự đoạn tận các lậu hoặc". Rồi Thế
Tôn vào buổi sáng đắp y, cầm y bát, đi vào Savatthi để khất thực. Sau
khi đi khất thực ở Savatthi, sau buổi ăn, trên con đường đi khất thực
trở về, Thế Tôn cho gọi Tôn giả Rahula và nói :
– Này Rahula, hãy cầm tọa cụ,
chúng ta sẽ đi đến Andhavana để nghỉ ban ngày.
– Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Tôn giả Rahula vâng đáp Thế Tôn,
cầm lấy tọa cụ và đi theo sau lưng Thế Tôn.
Lúc bấy giờ hàng ngàn chư Thiên
đi theo Thế Tôn và nghĩ rằng : "Hôm nay, Thế Tôn sẽ huấn luyện cho
Tôn giả Rahula hơn nữa trong sự đoạn tận các lậu hoặc".
Rồi Thế Tôn đi sâu vào rừng
Andhavana và ngồi xuống trên chỗ đã soạn sẵn dưới một gốc cây. Tôn
giả Rahula đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với
Tôn giả Rahula đang ngồi một bên :
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Con mắt là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường.
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Bạch Thế Tôn, là khổ
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi ?"
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn
- Này Rahula. Ông nghĩ thế nào ? Sắc là thường
hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Bạch Thế Tôn, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi ?"
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula. Ông nghĩ thế nào ?
Nhãn thức là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường
– Cái gì vô thường là khổ hay lạc
?
– Bạch Thế Tôn, là khổ.
– Cái gì vô thường, khổ, chịu
sự biến hoại, thời có hợp lý chăng khi quán cái ấy : "Cái này là
của tôi, cái này là tôi, cái này là tự ngã của tôi ?"
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn
– Này Rahula. Ông nghĩ thế nào ?
Nhãn xúc là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường.
– ... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Do duyên nhãn xúc này, được khởi lên thọ, tưởng, hành, thức; pháp được
khởi lên ấy là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường.
– ... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Tai là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường.
– ... (như trên)...
– Mũi là thường hay vô thường
?... (như trên)... Lưỡi là thường hay vô thường ?... (như trên)... Thân
là thường hay vô thường... (như trên)... Ý là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường.
– ... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Pháp là thường hay vô thường ?
-... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Ý thức là thường hay vô thường ?
– .... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Ý xúc là thường hay vô thường ?
– ... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, Ông nghĩ thế nào ?
Do duyên ý xúc này, được khởi lên thọ, tưởng, hành, thức các pháp (được
khởi lên) ấy là thường hay vô thường ?
– Bạch Thế Tôn, là vô thường.
– ... (như trên)...
– Thưa không vậy, bạch Thế Tôn.
– Này Rahula, do thấy vậy, vị Đa
văn Thánh đệ tử yếm ly con mắt, yếm ly các sắc, yếm ly nhãn thức, yếm
ly nhãn xúc, do duyên nhãn xúc này, được khởi lên thọ, tưởng, hành, thức.
Vị ấy yếm ly pháp (được khởi lên) ấy. Vị ấy yếm ly tai, yếm ly
các tiếng... yếm ly mũi, yếm ly các hương... yếm ly các hương... yếm ly
lưỡi, yếm ly các vị... yếm ly thân, yếm ly các xúc, .. yếm ly ý, yếm
ly các pháp, yếm ly ý thức, yếm ly ý xúc. Do duyên ý xúc này, được khởi
lên thọ, tưởng, hành, thức. Vị ấy yếm ly các pháp (được khởi lên)
ấy. Do yếm ly, vị ấy ly tham. Do ly tham, vị ấy giải thoát. Trong sự giải
thoát là sự hiểu biết : "Ta đã được giải thoát ". Và vị ấy
biết : "Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, các việc nên làm đã
làm, không còn trở lui trạng thái này nữa".
Thế Tôn thuyết giảng như vậy. Tôn
giả Rahula, hoan hỷ tín thọ lời Thế Tôn dạy. Trong khi sự thuyết giảng
này được nói lên, tâm của Tôn giả Rahula được giải thoát khỏi các lậu
hoặc, không có chấp thủ. Và đối với hàng ngàn chư Thiên ấy, được
khởi lên pháp nhãn ly trần, vô cấu : "Phàm cái gì được khởi lên,
tất cả đều bị diệt tận".