- Kinh Tăng Chi Bộ
- HT. Thích Minh Châu dịch
- 10f
- XV. PHẨM THÁNH ĐẠO
(I) (145) THÁNH VÀ PHI THÁNH
(Như kinh trước, chỉ đổi Thánh
đạo và phi Thánh đạo)
(II) (146) BẠCH ĐẠO, HẮC ĐẠO
(Như kinh trước, chỉ đổi diệu
pháp và phi phi diệu pháp)
(III) (147) DIỆU PHÁP VÀ PHI DIỆU
PHÁP
(Như kinh trước, chỉ đổi diệu
pháp và phi phi diệu pháp)
(IV) (148) CHÂN NHÂN PHÁP, PHI CHÂN
NHÂN PHÁP
(Như kinh trước, chỉ đổi chân
nhân pháp và phi chân nhân pháp)
(V) (149) CẦN KHỞI LÊN VÀ KHÔNG CẦN
KHỞI LÊN
(Như kinh trước, chỉ khác chữ cần
khởi lên và không cần khởi lên)
(VI) (150) CẦN PHẢI THỰC HIỆN VÀ
KHÔNG CẦN PHẢI THỰC HIỆN
(Như kinh trước, chỉ khác chữ cần
phải thực hiện và không cần phải thực hiện)
(VII) (151) CẦN PHẢI TU TẬP VÀ
KHÔNG CẦN PHẢI TU TẬP
(Như kinh trước, chỉ khác chữ cần
phải tu tập và không cần phải tu tập)
(VIII) (152) CẦN PHẢI LÀM SUNG MÃN
VÀ KHÔNG CẦN PHẢI LÀM SUNG MÃN
(Như kinh trước, chỉ khác chữ cần
phải làm sung mãn và không cần phải làm sung mãn)
(IX) (153) CẦN PHẢI NHỚ VÀ KHÔNG CẦN
PHẢI NHỚ
(Như kinh trước, chỉ khác chữ cần
phải nhớ và không cần phải nhớ)
(X) (154) CẦN PHẢI CHỨNG NGỘ VÀ
KHÔNG CẦN PHẢI CHỨNG NGỘ
(Như kinh trước, chỉ khác chữ cần
phải chứng ngộ và không cần phải chứng ngộ)
XVI. PHẨM NGƯỜI
(I) (155) KHÔNG NÊN THÂN CẬN
1. Người thành tựu mười pháp
này, này các Tỷ-kheo, là người không nên thân cận. Thế nào là mười ?
2. Người có tà kiến, tà tư duy...
tà giải thoát.
Người thành tựu mười pháp này,
này các Tỷ-kheo, là người không nên thân cận.
3. Người thành tựu mười pháp
này, này các Tỷ-kheo, là người nên thân cận. Thế nào là mười ?
4. Người có chánh kiến... chánh giải
thoát.
Người thành tựu mười pháp này,
này các Tỷ-kheo, là người nên thân cận.
(II) (156-166) NHỮNG NGƯỜI SAI KHÁC
1. Thành tựu với mười pháp này,
này các Tỷ-kheo, một không nên giao thiệp... nên giao thiệp... không nên hầu
hạ... nên hầu hạ... không nên đảnh lễ... nên đảnh lễ... không nên
tán thán... nên tán thán... không nên tôn trọng... nên tôn trọng... không
nên tỏ sự cung kính... nên tỏ sự cung kính... không thành công... thành
công... không thanh tịnh... có thanh tịnh... không có chinh phục mạn... có
chinh phục mạn... không tăng trưởng với trí tuệ... có tăng trưởng với
trí tuệ... tạo nhiều phi công đức... tạo nhiều công đức. Thế nào là
mười ?
2. Chánh kiến... chánh giải thoát.
Thành tựu với mười pháp này, người
tạo nhiều công đức.
XVII. PHẨM JÀNUSSONI
(I) SỰ XUẤT LY CỦA BẬC THÁNH (1)
1. (Xem kinh 119, số 1, từ : Lúc bấy
giờ... cho đến Thế Tôn nói như sau).
2. Ở đây, này Bà-la-môn, vị
Thánh đệ tử suy xét như sau : "Sát sanh đưa đến ác dị thục trong
đời này và trong đời sau". Sau khi suy xét như vậy, vị ấy từ bỏ sát
sanh, ra khỏi sát sanh... "Lấy của không cho đưa đến ác dị thục...
từ bỏ lấy của không cho, ra khỏi lấy của không cho.. Tà hạnh trong cái
dục, đưa đến ác dị thục trong đời này và trong đời sau... từ bỏ tà
hạnh trong các dục, ra khỏi tà hạnh trong các dục... Nói láo đưa đến
ác dị thục... từ bỏ nói láo, ra khỏi nói láo... Nói hai lưỡi đưa đến
đưa đến ác dị thục... từ bỏ nói hai lưỡi, ra khỏi nói hai lưỡi...
Nói ác khẩu đưa đến ác dị thục... từ bỏ nói ác khẩu, ra khỏi nói
ác khẩu... Nói lời phù phiếm đưa đến ác dị thục... từ bỏ nói lời
phù phiếm, ra khỏi nói lời phù phiếm... Tham dục đưa đến ác dị thục...
từ bỏ tham dục, ra khỏi tham dục... Sân đưa đến ác dị thục trong đời
này và trong đời này và trong đời sau". Vị ấy sau khi suy xét như vậy,
từ bỏ tà kiến, ra khỏi tà kiến. Như vậy, này Bà-la-môn, là sự xuất
ly trong Luật của bậc Thánh.
3. Thưa Tôn giả, sai khác là sự xuất
ly của các Bà-la-môn, sai khác là sự xuất ly trong Luật của bậc Thánh.
Thưa Tôn giả Gotama, sự xuất ly của các Bà-la-môn không đánh giá một phần
mười sáu sự xuất ly trong Luật của bậc Thánh. Thật vi diệu thay, Tôn
giả Gotama... ! Xin Tôn giả Gotama bắt đầu từ nay nhận con làm đệ tử
cư sĩ. Từ này cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.
(II) (168) SỰ XUẤT LY CỦA BẬC
THÁNH (2)
1. Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ giảng về
sự xuất ly của bậc Thánh...
Thế Tôn nói như sau :
- Và này các Tỷ-kheo, thế nào là
sự xuất ly của bậc Thánh ?
2. Ở đây, này các Tỷ-kheo, vị
Thánh đệ tử suy xét như sau : "Sát sanh đưa đến ác dị thục ngay
trong hiện tại và trong tương lai". Sau khi suy xét như vậy, vị ấy từ
bỏ sát sanh, ra khỏi sát sanh... Tà kiến đưa đến ác dị thục ngay trong
hiện tại và trong tương lai. Sau khi suy xét như vậy, vị ấy từ bỏ tà
kiến, ra khỏi tà kiến.
Này các Tỷ-kheo, đây là sự xuất
ly của bậc Thánh.
(III) (169) SANGÀRAVA
1, Rồi Bà-la-môn Sangàrava đi đến
Thế Tôn. Sau khi đến, nói lên với Thế Tôn những lời chào đón hỏi thăm...
ngồi xuống một bên, Bà-la-môn Sangàrava bạch Thế Tôn :
- Thưa Tôn giả Gotama, thế nào là
bờ bên này, thế nào là bờ bên kia ?
2. Này Bà-la-môn, sát sanh là bờ
bên này, từ bỏ sát sanh là bờ bên kia. Lấy của không cho, này
Bà-la-môn, là bờ bên này, từ bỏ của không cho là bờ bên kia. Tà hạnh
trong các dục là bờ bên này, từ bỏ tà hạnh trong các dục là bờ bên
kia. Nói láo là bờ bên này, từ bỏ nói láo là bờ bên kia. Nói hai lưỡi
là bờ bên này, từ bỏ nói hai lưỡi là bờ bên kia. Nói lời độc ác
là bờ bên này, từ bỏ nói lời độc ác là bờ bên kia. Nói phù phiếm
là bờ bên này, từ bỏ nói lời phù phiếm là bờ bên kia. Tham là bờ
bên này, không tham là bờ bên kia. Sân là bờ bên này, không sân là bờ
bên kia. Tà kiến là bờ bên này, chánh kiến là bờ bên kia.
Này các Tỷ-kheo, đây là bờ bên
này, đây là bờ bên kia.
Ít người giữa nhân loại,
Đến được bờ bên kia,
Còn số người còn lại,
Xuôi ngược chạy bờ này,
Những ai hành trì pháp,
Theo Chánh pháp khéo dạy,
Sẽ đến bờ bên kia,
Vượt ma giới khó thoát.
Vị từ bỏ pháp đen,
Tu tập theo pháp trắng,
Bỏ nhà sống không nhà,
Sống viễn ly khổ lạc,
Hãy cầu vui Niết-bàn,
Bỏ dục không chướng ngại.
Kẻ trí tuệ rửa sạch,
Cầu uế từ nội tâm,
Những ai với chánh tâm,
Khéo tu tập giác chi,
Từ bỏ mọi ái nhiễm,
Hoan hỷ không chấp thủ,
Không lậu hoặc sáng chói,
Sống tịch tịnh ở đời.
(IV) (170) BỜ BÊN NÀY VÀ BỜ BÊN
KIA
1. Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về
bờ bên này và bờ bên kia, hãy nghe... và này các Tỷ-kheo, thế nào là bờ
bên này, và thế nào là bờ bên kia ?
2. Sát sanh, này các Tỷ-kheo, là bờ
bên này...
(Như kinh trước, kể cả bài kệ).
(V) (171) PHÁP VÀ PHI PHÁP (1)
1. Phi pháp và phi mục đích, này
các Tỷ-kheo, cần phải hiểu biết. Pháp và mục đích cần phải hiểu biết.
Sau khi biết phi pháp và phi mục đích, sau khi biết pháp và mục đích,
pháp như thế nào, mục đích như thế nào, như thế ấy, cần phải thực
hành. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là phi pháp và phi mục đích ?
2. Sát sanh, lấy của không cho, tà
hạnh trong các dục, nói láo, nói hai lưỡi, nói lời độc ác, nói lời
phù phiếm, tham, sân, tà kiến.
Này các Tỷ-kheo, đây gọi là phi
pháo và phi mục đích. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là pháp và mục đích
?
3. Từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của
không cho... từ bỏ nói lời phù phiếm, không tham, không sân, chánh kiến.
Này các Tỷ-kheo, đây là pháp và mục
đích.
Phi pháp và phi mục đích, này các
Tỷ-kheo, cần phải hiểu biết. Pháp và mục đích cần phải hiểu biết.
Sau khi biết phi pháp và phi mục đích, sau khi biết pháp và mục đích,
pháp như thế nào, mục đích như thế nào, như thế ấy, cần phải thực
hành. Lời đã nói như vậy, chính duyên này, đã nói như vậy.
(VI) (172) PHÁP VÀ PHI PHÁP (2)
(Giống như kinh số 115, có hai sự
sai khác. Một là trong kinh trước nói đến Tôn giả Ànanda, trong kinh này
nói đến Tôn giả Mahàkaccàna. Hai là trong kinh trước nói đến phi pháp
là chỉ cho tà kiến đến tà giải thoát, nói đến pháp là chỉ cho chánh
kiến đến chánh giải thoát. Trong kinh này, nói đến phi pháp và chỉ cho
sát sanh cho đến tham, sân và tà kiến, Nói đến pháp là chỉ cho từ bỏ
sát sanh cho đến không tham, không sân, chánh kiến).
(VII) (173) PHÁP VÀ PHI PHÁP (3)
1. Phi pháp và pháp, này các Tỷ-kheo,
cần phải hiểu biết. Phi mục đích và mục đích, cần phải hiểu biết.
Sau khi biết phi pháp và phi mục đích, sau khi biết pháp và mục đích,
pháp như thế nào, mục đích như thế nào, như thế ấy, cần phải thực
hành. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là phi pháp, thế nào là pháp, thế nào
là phi mục đích, thế nào là mục đích ?
2. Sát sanh, này các Tỷ-kheo, là phi
pháp, từ bỏ sát sanh là pháp. Những pháp ác bất thiện do duyên sát sanh
khởi lên, đây là phi mục đích. Những pháp thiện do duyên từ bỏ sát
sanh, đi đến viên mãn trong tu tập, đây là mục đích. Lấy của không
cho... tà hạnh trong các dục... nói láo... nói hai lưỡi... nói lời độc
ác... nói phù phiếm... tham... sân... tà kiến, này các Tỷ-kheo là phi pháp,
từ bỏ kiến là pháp. Những pháp ác bất thiện, do duyên tà kiến khởi
lên, đây là phi mục đích. Những pháp thiện, do duyên chánh kiến đi đến
viên mãn trong tu tập, đây là mục đích.
3. Phi pháp và pháp, này các Tỷ-kheo,
cần phải hiểu biết. Phi mục đích và mục đích, này các Tỷ-kheo, cần
phải hiểu biết. Sau khi biết phi pháp và pháp, sau khi biết phi mục đích
và mục đích, pháp như thế nào, mục đích như thế nào, như thế ấy, cần
phải thực hành.
(VIII) (174) DO THAM SÂN, SI
1. Này các Tỷ-kheo, Ta nói sát sanh
có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si. Này các Tỷ-kheo, Ta nói lấy của
không cho có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si.
Này các Tỷ-kheo, Ta nói tà hạnh
trong các dục có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si.
Này các Tỷ-kheo, Ta nói, nói láo
có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si. Này các Tỷ-kheo, Ta nói, nói hai
lưỡi có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si. Này các Tỷ-kheo, Ta nói,
nói lời độc ác có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si. Này các Tỷ-kheo,
Ta nói, Ta nói lời phù phiếm có ba : do nhân tham, do nhân sân, do nhân si.
Này các Tỷ-kheo, Ta nói, Ta nói tham dục có ba : do nhân tham, do nhân sân, do
nhân si. Này các Tỷ-kheo, Ta nói, Ta nói sân có ba : do nhân tham, do nhân
sân, do nhân si. Này các Tỷ-kheo, Ta nói, Ta nói tà kiến có ba : do nhân
tham, do nhân sân, do nhân si.
2. Như vậy, này các Tỷ-kheo, tham
là nhân duyên cho nghiệp sanh khởi, sân là nhân duyên cho nghiệp sanh khởi,
si là nhân duyên cho nghiệp sanh khởi, do tham đoạn diệt, là nhân duyên cho
nghiệp đoạn diệt, do si đoạn diệt, là nhân duyên cho nghiệp đoạn diệt,
do si đoạn diệt, là nhân duyên cho nghiệp đoạn diệt.
(IX) (175) THOÁT LY
1. Pháp này, này các Tỷ-kheo, có
con đường thoát ly, pháp này không phải không có con đường thoát ly. Và
này các Tỷ-kheo, thế nào pháp này có con đường thoát ly, pháp này không
phải không có con đường thoát ly ?
2. Từ bỏ sát sanh, này các Tỷ-kheo,
là con đường thoát ly sát sanh. Từ bỏ lấy của không cho, này các Tỷ-kheo,
là con đường thoát ly lấy của không cho. Từ bỏ tà hạnh trong các dục,
này các Tỷ-kheo, là con đường thoát ly tà hạnh trong các dục. Từ bỏ
nói láo, này các Tỷ-kheo, là con đường thoát ly nói láo. Từ bỏ nói hai
lưỡi, này các Tỷ-kheo, là con đường thoát ly nói lời độc ác, này các
Tỷ-kheo, là con đường thoát ly nói lời độc ác. Từ bỏ nói lời phù
phiếm, này các Tỷ-kheo, là con đường thoát ly nói lời phù phiếm. Không
tham dục, này các Tỷ-kheo, là con đường thoát ly tham dục. Không sân, này
các Tỷ-kheo, là con đường thoát ly sân. Chánh kiến, này các Tỷ-kheo, là
con đường thoát ly tà kiến.
Như vậy, này các Tỷ-kheo, là con
đường thoát ly.
Như vậy, này các Tỷ-kheo, pháp
này có con đường thoát ly, pháp này không phải không có con đường thoát
ly.
(X) (176) CUNDA, NGƯỜI THỢ RÈN
1. Một thời, Thế Tôn trú ở
Pàvà, trong vườn xoài của Cunda, con người thợ rèn. Rồi Cunda, con người
thợ rèn đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống
một bên. Thế Tôn nói với Cunda, còn người thợ rèn đang ngồi một bên
:
- Này Cunda, trong những tịnh hạnh
của ai, Ông cảm thấy thích thú ?
- Bạch Thế Tôn, các Bà-la-môn ở
phương Tây, những người có mang theo bình nước những người có đeo vòng
hoa huệ, những người thờ lửa, những người đi xuống nước tắm, những
vị này có tổ chức những lễ tịnh hạnh. Con ưa thích những lễ tịnh hạnh
của những người ấy.
- Này Cunda, các Bà-la-môn trú ở phương
Tây, những người có mang theo bình nước, những người có đeo vòng hoa huệ,
những người thờ lửa, những người đi xuống nước tắm, như thế nào,
những người này có tổ chức những lễ tịnh hạnh ?
- Ở đây, bạch Thế Tôn, những người
Bà-la-môn trú ở phương Tây, những người có mang bình nước, những người
có đeo vòng hoa huệ, những người thờ lửa, những người đi xuống nước
tắm, những vị này khích lệ đệ tử như sau : "Hãy đến, này Bạn.
Hãy dậy thật sớm và từ nơi giường chạm xuống đất. Nếu Bạn không
chạm xuống đất thì chạm phân bò ướt ; nếu Bạn không chạm phân bò
ướt thời Bạn chạm cỏ xanh ; nếu Bạn không chạm cỏ xanh thời Bạn
hãy cúng dường lửa ; nếu Bạn không cúng dường lửa, thời Bạn hãy chắp
tay đảnh lễ mặt trời, nếu Bạn không chắp tay đảnh lễ mặt trời, thời
Bạn hãy xuống nước lần thứ ba vào buổi chiều". Như vậy, bạch Thế
Tôn, các Bà-la-môn trú ở phương Tây, những người có mang theo bình nước,
những người có đeo vòng hoa huệ, những người thờ lửa, những người
đi xuống nước tắm, những vị này ấy tổ chức những lễ tịnh hạnh.
Con thích thú lễ tịnh hạnh của những vị ấy.
- Sai khác này Cunda, là những lễ tịnh
hạnh do những Bà-la-môn trú ở phương Tây, những người có mang bình nước,
những người có đeo vòng hoa huệ, những người thờ lửa, những người
đi xuống nước tắm tổ chức. Sai khác là lễ tịnh hạnh trong Luật của
bậc Thánh.
- Như thế nào, bạch Thế Tôn, là
lễ tịnh hạnh trong Luật của bậc Thánh ? Lành thay, bạch Thế Tôn, nếu
Thế Tôn thuyết pháp cho con về lễ tịnh hạnh trong Luật của bậc Thánh.
- Vậy này Cunda, hãy nghe và khéo
tác ý, Ta sẽ nói :
- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Cunda con người thợ rèn vâng đáp
Thế Tôn. Thế Tôn nói như sau :
2. Này cunda, thân không tịnh hạnh
có ba, lời không tịnh hạnh có bốn, ý không tịnh hạnh có ba. Và này
Cunda, thế nào là thân không tịnh hạnh có ba ?
3. Ở đây, này Cunda, có người sát
sanh, hung bạo, tay lắm máu, tâm chuyên sát hại, đả thương, tâm không từ
bi đối với các loại hữu tình. (Người này) lấy của không cho, bất cứ
tài vật gì của người khác, hoặc tại thôn làng, hoặc tại rừng núi,
không cho người ấy ; người ấy lấy trộm tài vật ấy. Người ấy sống
tà hạnh đối với các dục, tà hạnh với các hạng nữ nhân có mẹ che
chở, có cha che chở, có mẹ cha che chở, có anh che chở, có chị che chở,
có bà con che chở, có pháp che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy
gộc bảo vệ, cho đến những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa (đám
cưới).
Như vậy, này Cunda, bất tịnh hạnh
về thân có ba. Và này Cunda, thế nào là bất tịnh hạnh về lời có bốn
?
4. Ở đây, này Cunda, có người nói
láo, đến chỗ tập hội, hay đến chỗ chúng tôi, hay đến giữa các thân
tộc, hay đến giữa các tổ hợp, hay đến giữa các vương tộc, khi bị dẫn
xuất làm chứng và được hỏi : "Này người kia, hãy nói những gì
ông biết". Dầu cho vị ấy không biết, vị ấy nói : "Tôi biết".
Dầu cho vị ấy biết, vị ấy nói : "Tôi không biết". Hay dầu cho
vị ấy không thấy, vị ấy nói : "Tôi thấy". Hay dầu cho vị ấy
thấy, vị ấy nói : "Tôi không thấy". Như vậy lời nói của người
ấy trở thành cố ý nói láo, hoặc nguyên nhân vì mình, hoặc nguyên nhân
vì người, hoặc nguyên nhân vì một vài quyền lợi gì. VÀ người ấy là
người nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, đến chỗ kia nói, để
sanh chia rẽ ở những người này ; nghe điều gì ở chỗ kia, đi nói với
những người này để sanh chia rẽ, ở những người kia. Như vậy, vị ấy
ly gián những kẻ hòa hợp, hay xúi giục những kẻ ly gián, ưa thích chia rẽ,
vui thích chia rẽ, thích thú chia rẽ, nói những lời đưa đến chia rẽ. Và
người ấy là người nói lời thô ác, bất cứ lời gì thô bạo, thô tục,
khiến người đau khổ, khiến người tức giận, liên hệ đến phẫn nộ,
không đưa đến Thiền định. Người ấy nói những lời như vậy. Và người
ấy nói những lời phù phiếm, nói phi thời, nói những lời phi chơn, nói
những lời không lợi ích, nói những lời phi pháp, nói những lời phi luật,
nói những lời không đáng gìn giữ. Vì nói phi thời, nên lời nói không
có thuận lý, không có mạch lạc, hệ thống, không có lợi ích.
Như vậy, này Cunda, không tịnh hạnh
về lời có bốn. Và này Cunda, thế nào là không tịnh hạnh về ý có ba ?
5. Ở đây, này Cunda, có người có
tham ái, tham lam tài vật kẻ khác, nghĩ rằng : "Ôi, mong rằng mọi tài
vật của người khác trở thành của mình ! ". Có người có sân tâm,
khởi lên hại ý, hại niệm như sau : "Mong rằng những loài hữu tình
này bị giết, hay bị tàn sát, hay bị tiêu diệt, hay bị tai hại, hay mong
chúng không còn tồn tại ! ". Lại có người có tà kiến, có tưởng
điên đảo, như : "không có bố thí, không có cúng dường, không có tế
lễ, các hành vi thiện ác không có kết quả dị thục, không có đời này,
không có đời sau, không có mẹ, không có cha, không có các loại hóa sanh,
trong đời không có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh
thành tựu, sau khi tự tri, tự chứng, lại tuyên bố cho đời này và cho đời
sau".
Như vậy, này Cunda, không tịnh hạnh
về ý có ba.
6. Này Cunda, có mười bất thiện
nghiệp đạo này. Này Cunda, với ai thành tựu mười bất thiện nghiệp đạo
này, có thể dậy sớm và từ giường nếu vị ấy chạm đất, vị ấy vẫn
bất tịnh. Dầu cho vị ấy không chạm xuống đất, vị ấy vẫn bất tịnh.
Nếu vị ấy chạm phân bò ướt, vị ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy không
chạm phân bò ướt, vị ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy chạm cỏ xanh, vị
ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy không chạm cỏ xanh, vị ấy vẫn bất tịnh.
Nếu vị ấy cúng dường lửa, vị ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy không
cúng dường lửa, vị ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy chắp tay đảnh lễ
mặt trời, vị ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy không chắp tay đảnh lễ
mặt trời, vị ấy vẫn bất tịnh. Nếu vị ấy vào buổi chiều xuống nước
lần thứ ba, vị ấy vẫn bất tịnh. Vì sao ? Này Cunda, mười bất thiện
nghiệp đạo này là bất tịnh, không tạo ra tịnh. Này Cunda, do nhân thành
tựu mười bất thiện nghiệp đạo này, địa ngục được trình bày,
bàng sanh được trình bày, ngạ quỉ được trình bày hay là ác thú khác.
7. Này Cunda, tịnh hạnh về thân
có ba, tịnh hạnh về lời có bốn, tịnh hạnh về ý có ba. Này Cunda, thế
nào là tịnh hạnh về thân có ba ?
8. Ở đây, này Cunda, có người đoạn
tận sát sanh, từ bỏ sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm quý, có
lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc tất cả chúng sanh, và loài hữu
tình. Đoạn tận lấy của không cho, từ bỏ lấy của không cho ; bất cứ
vật gì của người khác, hoặc tại thôn làng, hoặc tại rừng núi, không
có người ấy, người ấy không lấy với ý niệm trộm cắp. Đoạn tấn
tà hạnh trong các dục, từ bỏ tà hạnh tong các dục, với hạng nữ nhân
có mẹ che chở, có cha che chở, có anh che chở, có chị che chở, có bà con
che chở, có pháp che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy gộc bảo
vệ, cho đến những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa (đám cưới).
Như vậy, này Cunda, tịnh hạnh về
thân có ba. Và này Cunda, thế nào là tịnh hạnh về lời có bốn ?
9. Ở đây, này Cunda có người đoạn
tận nói láo, từ bỏ nói láo, đến chỗ tập hội hay đến chỗ chúng tội,
hay đến giữa các thân tộc, hay đến giữa các tổ hợp, hay đến giữa các
vương tộc, khi bị dẫn xuất làm chứng và được hỏi : "Này người
kia, hãy nói những gì người biết". Nếu không biết, người ấy nói
: "Tôi không biết". Nếu biết, người ấy nói : "Tôi biết".
Hay nếu không thấy, người ấy nói : "Tôi không thấy". Nếu thấy,
người ấy nói : "Tôi thấy". Như vậy lời nói của người ấy không
trở thành cố ý vọng ngữ, hoặc nguyên nhân vì mình, hoặc nguyên nhân
vì người, hoặc nguyên nhân vì một vài quyền lợi gì. Đoạn tận nói
hai lưỡi, từ bỏ nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, không đi đến
chỗ kia nói, để sanh chia rẽ ở những người này ; nghe điều gì ở chỗ
kia, không đi nói với những người này, để sanh chia rẽ ở những người
kia. Như vậy người ấy sống hòa hợp những kẻ ly gián, tăng trưởng những
kẻ hòa hiệp, thích thú hòa hợp, nói những lời đưa đến hòa hợp. Đoạn
tận lời nói độc ác, từ bỏ lời nói độc ác, những lời nói nhu hòa,
êm tai, dễ thương, thông cảm đến tâm, tao nhã, đẹp lòng nhiều người,
vui ý nhiều người, người ấy nói những lời như vậy. Đoạn tận lời
nói phù phiếm, nói đúng thời, nói chân thật, nói có ý nghĩa, nói Pháp,
nói Luật, nói những đáng được gìn giữ. Vì nói hợp thời, nên lời
nói thuận lý, có mạch lạc, hệ thống, lợi ích.
Như vậy, này Cunda, tịnh hạnh về
lời nói có bốn. Và này Cunda, thế nào là tịnh hạnh về ý có ba ?
10. Ở đây, này Cunda, có người không
tham ái, không tham lam tài vật kẻ khác, không nghĩ rằng : "Ôi ! Mong rằng
mọi tài vật của người khác trở thành của mình". Không có sân
tâm, khởi lên hại ý, hại niệm, nhưng nghĩ rằng : "Mong rằng những
loài hữu tình này sống lo tự ngã, không thù hận, không nhiễm loạn, được
an lạc". Có chánh kiến, không có tư tưởng điên đảo : "Có bố
thí, có cúng thí, có tế lễ, các hành vi thiện ác, có kết quả dị thục,
có đời này, có đời sau, có mẹ, có cha, có các loại hóa sanh, trong đời
có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu, sau khi
tự tri, tự chứng, lại tuyên bố cho đời này và cho đời sau".
Như vậy, này Cunda, tịnh hạnh về
ý có ba.
11. Này Cunda, có mười thiện nghiệp
đạo này. Này Cunda, ai thành tựu mười bất thiện nghiệp đạo này, có
thể dậy sớm và từ giường chạm đất, vị ấy vẫn trong sạch. Nếu vị
ấy không chạm xuống đất, vị ấy vẫn trong sạch. Nếu vị ấy chạm phân
bò ướt, vị ấy vẫn trong sạch. Nếu vị ấy không chạm phân bò ướt,
vị ấy vẫn trong sạch. Nếu vị ấy chạm cỏ xanh, vị ấy vẫn trong sạch.
Nếu vị ấy không chạm cỏ xanh, vị ấy vẫn trong sạch. Nếu vị ấy thờ
lửa, vị ấy vẫn trong sạch. Nếu vị ấy không thờ lửa, vị ấy vẫn
trong sạch. Nếu vị ấy chắp tay đảnh lễ mặt trời, vị ấy vẫn trong
sạch. Nếu vị ấy không chắp tay đảnh lễ mặt trời, vị ấy vẫn trong
sạch. Nếu vào buổi chiều, vị ấy xuống nước lần thứ ba, vị ấy vẫn
trong sạch. Vì sao ? Này Cunda, mười thiện nghiệp đạo này là trong sạch,
tác thành trong sạch. Do nhân thành tựu mười thiện nghiệp đạo này, chư
Thiên được tuyên bố loài Người được tuyên bố, hay bất cứ thiện
thú nào khác.
12. Được nói vậy, Cunda, con người
thợ rèn thưa với Thế Tôn :
- Thật vi diệu thay, bạch Thế
Tôn... ! Mong Thế Tôn nhận con làm đệ tử cư sĩ, từ nay cho đến mạng
chung, con trọn đời quy ngưỡng.
(XI) (177) JÀNUSSONI
1. Rồi Bà-la-môn Jànussoni đi đến
Thế Tôn, sau khi đến, nói lên với Thế Tôn những lời chào đón hỏi thăm,
sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, liền ngồi xuống
một bên, Bà-la-môn Jànussoni bạch Thế Tôn :
- Thưa Tôn giả Gotama, chúng tôi
Bà-la-môn, cho bố thí, làm các lễ cúng cho người chết. Mong rằng, bố thí
này cho bà con huyết thống đã chết được lợi ích ! Mong rằng các bà
con huyết thống đã chết, thọ hưởng bố thí này ! Thưa Tôn giả Gotama,
bố thí có lợi ích gì cho các bà con huyết thống đã chết không ? Các
bà con huyết thống đã chết có được thọ hưởng bố thí ấy hay không
?
- Này Bà-la-môn, nếu có tương ứng
xứ, thời có lợi ích, nếu không có tương ưng xứ.
- Thưa Tôn giả Gotama, thế nào là
tương ưng xứ, thế nào là không tương ưng xứ ?
2. Ở đây, này Bà-la-môn, có người
sát sanh, lấy của không cho, sống tà hạnh trong các dục, nói láo, nói hai
lưỡi, nói lời độc ác, nói lời phù phiếm, có tham ái, có sân, có tà
kiến. Vị ấy, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào địa ngục ăn, tại
đấy, vị ấy nuôi sống với món ăn ấy ; tại đấy, vị ấy tồn tại với
món ăn ấy. Này Bà-la-môn, đây là không tương ưng xứ, trú ở nơi đây,
vị ấy không được lợi ích của bố thí ấy.
3. Ở đây, này Bà-la-môn, có người
sát sanh... có tà kiến. Sau khi thân hoại mạng chung, vị ấy sanh vào loại
bàng sanh. Món ăn của chúng sanh ở bàng sanh ăn, tại đấy, vị ấy nuôi sống
với món ăn ấy ; tại đấy, vị ấy tồn tại với món ăn ấy. Này
Bà-la-môn, đây là không tương ưng xứ ; trú ở đây, vị ấy không được
lợi ích của bố thí ấy.
4. Ở đây, này Bà-la-môn, có người
từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ hạnh trong các dục,
từ bỏ nói láo, từ bỏ nói hai lưỡi, từ bỏ nói lời độc ác, từ bỏ
nói lời phù phiếm, không có tham ái, không có tâm sân hận, có chánh kiến.
Người ấy, sau khi thân hoại mạng chung, sanh cộng trú với loài Người
như thế nào, tại đấy, vị ấy nuôi sống với món ăn ấy ; tại đấy,
vị ấy tồn tại với món ăn ấy. Này Bà-la-môn, đây là không tương ưng
xứ, trú ở đây, vị ấy không được lợi ích của bố thí ấy.
5. Ở đây, này Bà-la-môn, có người
từ bỏ sát sanh... có chánh kiến. Người ấy, sau khi thân hoại mạng chung
được sanh cộng trú với chư Thiên. Món ăn của chư Thiên như thế nào, tại
đấy, vị ấy nuôi sống với món ăn ấy ; tại đấy, vị ấy tồn tại với
món ăn ấy. Món ăn nào, các bạn bè, hoặc thân hữu, hoặc bà con hoặc người
cùng huyết thống từ đấy muốn hướng cúng cho vị ấy, tại đấy, vị
ấy sống với món ăn ấy ; tại đấy, vị ấy tồn tại với món ăn ấy.
Này Bà-la-môn, đây là tương ưng xứ ; trú nơi đây, vị ấy được lợi
ích của bố thí ấy.
7. Thưa Tôn giả Gotama, nếu bà con
huyết thống ấy đã chết, không sanh vào chỗ ấy, thời ai hưởng bố thí
ấy ?
- Này Bà-la-môn, các bà con huyết
thống khác đã chết, được sanh vào chỗ ấy, những người ấy được
hưởng bố thí ấy.
- Thưa Tôn giả Gotama, nếu bà con
huyết thống đã chết, không sanh vào chỗ ấy, và các bà con huyết thống
khác cũng không sanh vào chỗ ấy, thời ai hưởng bố thí ấy ?
- Không có trường hợp ấy, không
có cơ hội ấy, này Bà-la-môn, rằng chỗ ấy có thể trống không trong một
thời gian dài, không có người bà con huyết thống đã chết. Nhưng này
Bà-la-môn, người bố thí không phải có hưởng quả.
- Có phải Tôn giả Gotama nói một
giả thuyết không thế xảy ra ?
- Này Bà-la-môn, Ta nói một giả
thuyết không thể xảy ra. Ở đây, này Bà-la-môn, có người sát sanh, lấy
của không cho, sống tà hạnh trong các dục, nói láo, nói hai lưỡi, nói lời
độc ác, nói lời phù phiếm, có tham ái, có sân tâm, có tà kiến. Người
ấy bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn, các món ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ,
vòng hoa, hương, phấn sáp, các giường nằm, trú xứ, đèn đuốc. Người
ấy sau khi thân hoại mạng chung, được sanh cộng trú với các loài voi. Tại
đây, vị ấy được đồ ăn, đồ uống, vòng hoa, các loại trang sức
khác. Vì rằng, ở đây, này Bà-la-môn, có sát sanh, lấy của không cho, tà
hạnh trong các dục, nói láo, nói hai lưỡi, nói lời độc ác, nói lời
phù phiếm, do vậy người ấy, sau khi thân hoại mạng chung, được sanh cộng
trú với các loài voi. Vì rằng vị ấy có bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn
đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ, vòng hoa, hương, phấn sáp, các giường
nằm, trú xứ, đèn đuốc ; do vậy, tại đấy vị ấy được các món ăn,
các đồ uống, vòng hoa, các đồ trang sức khác. Ở đây, này Bà-la-môn,
có người sát sanh, lấy của không cho, tà hạnh trong các dục, nói láo,
nói hai lưỡi, nói lời độc ác, nói lời phù phiếm, có tham ái, có sân
tâm, có tà kiến. Người ấy có bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn, các món
ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, giường
nằm, trú xứ, đèn đuốc. Sau khi thân hoại mạng chung, vị ấy cộng trú
với các loài ngựa... sanh cộng trú với các loài bò... Cộng trú với các
loài gia cầm. Vị ấy tại đấy, được các món ăn, các đồ uống, vòng
hoa, các đồ trang sức khác. Vì rằng, này Bà-la-môn, có sát sanh, có lấy
của không cho, tà hạnh trong các dục, có nói láo, có nói hai lưỡi, có
nói lời độc ác, có nói lời phù phiếm, có tham ái, có sân tâm, có tà
kiến. Do vậy, sau khi thân hoại mạng chung, vị ấy sanh vào cộng trú với
các loài gia cầm. Vì rằng vị ấy có bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn với
các đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, phấn sáp,
các giường nằm, trú xứ, đèn đuốc, nên tại đấy vị ấy được đồ
ăn, đồ uống, vòng hoa, các loại trang sức khác. Ở đây, này Bà-la-môn,
có hạng người từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh
trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ nói hai lưỡi, từ bỏ nói lời độc
ác, từ bỏ nói lời phù phiếm, từ bỏ tham ái, từ bỏ sân tâm, có
chánh kiến. Người ấy có bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn các món ăn, đồ
uống, vải mặc, xe cộ, các vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, giường nằm,
trú xứ, đèn đuốc. Vị ấy sau khi thân hoại mạng chung, được sanh cộng
trú với loài Người. Tại đấy, vị ấy được năm loại dục công đức
sai khác, thuộc về loài Người. Vì rằng, này Bà-la-môn, vị ấy từ bỏ
sát sanh, từ bỏ lấy của không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ
nói láo, từ bỏ nói hai lưỡi, từ bỏ nói lời độc ác, từ bỏ nói lời
phù phiếm, từ bỏ tham ái, từ bỏ sân tâm, có chánh kiến, sau khi thân hoại
mạng chung, vị ấy được sanh cộng trú với loài Người. Vì rằng vị
ấy có bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn các đồ ăn, đồ uống, vải mặc,
xe cộ, các vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, giường nằm, các trú xứ, đèn
đuốc ; do vậy, ở đấy vị ấy được năm dục công đức của loài Người.
Ở đây, này Bà-la-môn, có người từ bỏ sát sanh... có chánh kiến, người
ấy bố thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn các đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ,
các vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, giường nằm, trú xứ, đèn đuốc.
Người ấy sau khi thân hoại mạng chung, được sanh cộng trú với chư Thiên.
Vị ấy tại đấy được năm loại dục công đức của chư Thiên. Vì rằng
ở đây có từ bỏ sát sanh... có chánh kiến, cho nên sau khi thân hoại mạng
chung, vị ấy được sanh cộng trú với chư Thiên. Vì rằng vị ấy có bố
thí cho Sa-môn hay Bà-la-môn các đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ, các
vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, giường nằm, trú xứ, đèn đuốc. Do vậy,
tại đấy vị ấy được năm dục công đức của chư Thiên. Tuy nhiên,
này Bà-la-môn, người bố thí không phải không có kết quả.
8. Thật vi diệu thay, Tôn giả
Gotama ! Thật hy hữu thay, Tôn giả Gotama ! Cho đến như thế này, thưa Tôn
giả Gotama, là vừa đủ để bố thí, là vừa đủ để tổ chức các tín
thí. Vì rằng, ở đấy, người bố thí không phải không có kết quả (như
đã được nói).
- Như vậy, này Bà-la-môn, người bố
thí này không phải không có kết quả.
- Thật kỳ diệu thay Tôn giả
Gotama... Xin Tôn giả Gotama hãy nhận con làm đệ tử cư sĩ, từ nay cho đến
mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng.
XVIII. PHẨM THIỆN LƯƠNG
(I) (178) THIỆN, BẤT THIỆN
1. Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về
lành và không lành. Hãy nghe và khéo tác ý, Ta sẽ nói.
- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế
Tôn. Thế Tôn nói như sau :
2. Này các Tỷ-kheo, thế nào là
không lành ? Sát sanh, lấy của không cho... tà kiến. Này các Tỷ-kheo đây
gọi là không lành.
3. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là
lành ? Từ bỏ sát sanh... có chánh kiến.
Này các Tỷ-kheo, đây gọi là
lành.
(II-XI) (179-188)
- Thánh và phi thánh. Thiện và bất
thiện. Mục đích, phi mục đích. Pháp và phi pháp. Với lậu hoặc hay
không với lậu hoặc. Phạm tội, không phạm tội. Hối quá và không hối
quá. Tăng trưởng và tổn giảm. Đưa đến khổ và đưa đến lạc. Quả
khổ, quả lạc.
XIX. PHẨM THÁNH ĐẠO
(I-X)(189-198)
(Như kinh trên. Các đề kinh khác như
sau : Thánh đạo và phi Thánh đạo, Hắc đạo và bạch đạo. Diệu pháp,
phi diệu pháp. Chân nhân pháp, phi chân nhân pháp. Cần làm cho sanh khởi,
không cần làm cho sanh khởi. Cần phải thân cận. Cần phải tu tập. Cần
phải làm cho sung mãn. Cần phải ức niệm... Cần phải cảnh giác ngộ
(191, Diệu pháp).
192. Chân nhân pháp... 198. Cần phải
chứng ngộ...
XX. PHẨM CÁC HẠNG NGƯỜI
(I) (199) KHÔNG NÊN THÂN CẬN
(Giống như phẩm XVI, 155, 156-166 không
nên thân cận...).
XXI. PHẨM THÂN DO NGHIỆP SANH
(I) (200) ĐỊA NGỤC, THIÊN GIỚI
1. Thành tựu mười pháp, tương xứng
như vậy, như vậy bị rơi vào địa ngục. Thế nào là mười ?
2. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
sát sanh, hung bạo, tay lấm máu, tâm chuyên sát hại đả thương, tâm không
từ bi đối với tất cả loài hữu tình sinh vật. (Người này) lấy của
không cho, bất cứ tài vật gì của người khác, hoặc tại thôn làng, hoặc
tại rừng núi, không cho người ấy, người ấy lấy trộm tài vật ấy.
Người sống ấy tà hạnh trong các dục, tà hạnh với các hạng nữ nhân
có mẹ che chở, có cha che chở, có anh em che chở, có chị che chở, có bà
con che chở, có pháp che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy gộc bảo
vệ, cho đến những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa (đám cưới).
Người ấy nói láo, đến chỗ tập hội hay đến chỗ chúng tôi, hay đến
giữa các thân tộc, hay đến giữa các tổ hợp, hay đến giữa các vương
tộc, khi bị dẫn xuất làm chứng và được hỏi : "Này người kia, hãy
nói những gì ông biết" ; dầu không biết, người ấy nói : "Tôi
biết" ; dầu biết, người ấy nói : "Tôi không biết" ; hay dầu
không thấy, người ấy nói : "Tôi thấy" ; hay dầu thấy, người
ấy nói : "Tôi không thấy". Như vậy lời nói của người ấy trở
thành cố ý nói láo, hoặc nguyên nhân vì mình, hoặc nguyên nhân vì người,
hoặc nguyên nhân vì một vài quyền lợi gì. Người ấy là người nói hai
lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, đến chỗ kia nói, để sanh chia rẽ ở
những người này. Nghe điều gì ở chỗ kia, đi nói với những người này,
để sanh chia rẽ ở những người kia. Như vậy, vị ấy ly gián những kẻ
hòa hợp, hay xúi giục những kẻ ly gián, ưa thích chia rẽ, vui thích chia rẽ,
thích thú chia rẽ, nói những lời đưa đến chia rẽ. Và người ấy là người
nói lời thô ác. Bất cứ lời gì thô bạo, thô tục, khiến người đau khổ,
khiến người tức giận, liên hệ đến phẫn nộ, không đưa đến Thiền
định, người ấy nói những lời như vậy. Và người ấy nói những lời
phù phiếm, nói phi thời, nói những lời phi chơn, nói những lời không lợi
ích, nói những lời phi pháp, nói những lời phi Luật, nói những lời
không đáng gìn giữ. Vì nói phi thời, nên lời nói không có thuận lý,
không có mạch lạc, hệ thống, không có lợi ích. Người ấy có tham ái,
tham lam tài vật kẻ khác, nghĩ rằng : "Ôi, mong rằng mọi tài vật của
người khác trở thành của mình ! ". Có sân tâm, khởi lên hại ý, hại
niệm như sau : "Mong rằng những loài hữu tình này bị giết, hay bị
tàn sát, hay bị tiêu diệt, hay bị tàn hại, hay mong chúng không còn tồn tại
! ". Người ấy có tà kiến, có tưởng điên đảo, như : "Không
có bố thí, không có cúng dường, không có thiện chí, các hành vi thiện
ác không có kết quả dị thục, không có đời này, không có đời sau, không
có mẹ, không có cha, không có các loại hóa sanh, trong đời không có các
Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu, sau khi tự tri,
tự chứng, lại tuyên bố cho đời này và cho đời sau".
Thành tựu mười pháp này, người
ấy như vậy tương xứng rơi vào địa ngục.
3. Thành tựu mười pháp, này các Tỷ-kheo,
như vậy tương xứng, được sanh lên cõi Trời. Thế nào là mười ?
4. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
đoạn tận sát sanh, từ bỏ sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm ; biết tàm
quý, có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc tất cả chúng sanh và
các loài hữu tình và sinh vật ; đoạn tận lấy của không cho, từ bỏ lấy
của không cho, bất cứ vật gì của người khác, hoặc tại thôn làng, hoặc
tại rừng núi, không cho người ấy, người ấy không lấy trộm tài vật
ấy ; đoạn tận tà hạnh trong các dục, từ bỏ tà hạnh trong các dục,
không hành tà hạnh với các hạng nữ nhân, có mẹ che chở, có cha che chở,
có anh che chở, có chị che chở, có bà con che chở, có pháp che chở, đã
có chồng, được hình phạt gậy gộc bảo vệ, cho đến những nữ nhân
được trang sức bằng vòng hoa (đám cưới). Người ấy đoạn tận nói
láo, từ bỏ nói láo, đến chỗ tập hội hay đến chỗ chúng hội, hay đến
giữa các thân tộc, hay đến giữa các tổ hợp, hay đến giữa các vương
tộc, khi bị dẫn xuất làm chứng và được hỏi : "Này ông kia, hãy
nói những gì ông biết". Nếu biết, người ấy nói : "Tôi biết".
Nếu không biết, người ấy nói : "Tôi không biết" ; hay nếu
không thấy, người ấy nói : "Tôi không thấy" ; nếu thấy, người
ấy nói : "Tôi thấy". Như vậy lời nói của người ấy không trở
thành cố ý vọng ngữ, hoặc nguyên nhân vì mình, hoặc nguyên nhân vì người,
hoặc nguyên nhân vì một vài quyền lợi gì. Đoạn tận nói hai lưỡi, từ
bỏ nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, không đi đến chỗ kia nói,
để sanh chia rẽ ở những người này ; nghe điều gì ở chỗ kia, không
đi nói với những người này, để sanh chia rẽ ở những người kia. Như
vậy, người ấy sống hòa hợp những kẻ ly gián, tăng trưởng những kẻ
hòa hiệp, thích thú hòa hợp, nói những lời đưa đến hòa hợp. Đoạn tận
lời nói độc ác, từ bỏ lời nói độc ác. Những lời nói nhu hòa, êm
tai, dễ thương, thông cảm đến tâm, tao nhã, đẹp lòng nhiều người, vui
ý nhiều người, người ấy nói những lời như vậy. Đoạn tận lời nói
phù phiếm, nói đúng thời, nói chân thật, nói có ý nghĩa, nói Pháp, nói
Luật, nói những đáng được gìn giữ. Vì nói hợp thời, nên lời nói
thuận lý, có mạch lạc, hệ thống, lợi ích. Ở đây có người không
tham ái, không tham lam tài vật kẻ khác, không nghĩ rằng : "Ôi ! Mong rằng
mọi tài vật của người khác trở thành của mình ! ". Lại có người
không có sân tâm, không khởi lên hại ý, hại niệm, nhưng nghĩ rằng :
"Mong rằng những loài hữu tình này sống không thù hận, không oán
thù, không nhiễm loạn, được an lạc, lo nghĩ tự thân". Có chánh kiến,
không có tư tưởng điên đảo, nghĩ rằng : "Có bố thí, có cúng thí,
có tế tự, các hành vi thiện ác, có kết quả dị thục, có đời này,
có đời sau, có mẹ, có cha, có các loại hóa sanh, trong đời có các
Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu, sau khi tự tri,
tự chứng, lại tuyên bố cho đời này và cho đời sau".
"Thành tựu mười pháp này,
này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới.
(II) (201) ĐỊA NGỤC VÀ THIÊN GIỚI
(Giống như kinh trước)
(III) (202) NỮ NHÂN
1. Này các Tỷ-kheo, thành tựu mười
pháp, nữ nhân như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là mười
?
2. Sát sanh... lấy của không cho...
tà hạnh trong các dục... nói láo... nói hai lưỡi... nói lời thô ác...
nói lời phù phiếm... tham ái... sân tâm... tà kiến...
Thành tựu mười pháp này, này các
Tỷ-kheo, nữ nhân như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục.
3. Thành tựu mười pháp này, này
các Tỷ-kheo, nữ nhân như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới. Thế
nào là mười ?
4. Đoạn tận sát sanh... đoạn tận
lấy của không cho... đoạn tận tà hạnh trong các dục... đoạn tận nói
láo... đoạn tận nói hai lưỡi... đoạn tận nói lời thô ác... đoạn tận
nói lời phù phiếm... đoạn tận tham ái... đoạn tận sân tâm... chánh kiến...
Thành tựu mười pháp này, này các
Tỷ-kheo, nữ nhân như vậy tương xứng được sanh Thiên giới.
(IV) (203) NỮ CƯ SĨ
(Như kinh trên, chỉ thế nữ cư sĩ
cho nữ nhân).
(204) SỢ HÃI VÀ VÔ ÚY
1. Thành tựu mười pháp, này các Tỷ-kheo,
người nữ cư sĩ sống ở gia đình không có vô úy. Thế nào là mười ?
2. Sát sanh... có tà kiến...
Thành tựu mười pháp, này các Tỷ-kheo,
người nữ cư sĩ sống ở gia đình không có vô úy.
3. Thành tựu mười pháp này, này
các Tỷ-kheo, người nữ cư sĩ sống ở gia đình, không có sợ hãi.
4. Đoạn tận sát sanh... có chánh
tri kiến.
Thành tựu mười pháp này, này các
Tỷ-kheo, người nữ cư sĩ sống ở gia đình không có sợ hãi.
(VI) (205) PHÁP MÔN QUANH CO
1. Này các Tỷ-kheo, Ta sẽ thuyết về
pháp môn quanh co và pháp môn Chánh pháp. Hãy nghe và khéo tác ý, Ta sẽ giảng.
- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.
Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế
Tôn. Thế Tôn nói như sau :
2. Thế nào là pháp môn quanh co,
này các Tỷ-kheo, thế nào là pháp môn Chánh pháp ?
Này các Tỷ-kheo, các chúng sanh là
chủ của nghiệp, là thừa tự của nghiệp, là sanh căn của nghiệp, là
bà con của nghiệp, là chỗ nương tựa của nghiệp. Phàm họ làm nghiệp
gì, thiện hay ác, họ là những kẻ thừa tự của nghiệp ấy.
3. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
sát sanh, bạo ngược, bàn tay lấm máu, tâm chuyên sát hại đả thương, tâm
không từ bi đối với tất cả loài hữu tình, sinh vật. Vị ấy quanh co với
thân, quanh co với lời, quanh co với ý. Thân nghiệp của vị ấy quanh co,
ngữ nghiệp của vị ấy quanh co, ý nghiệp của vị ấy quanh co, sanh thú
quanh co, sanh thành quanh co. Với người sanh thú quanh co, này các Tỷ-kheo,
có sanh thành quanh co. Ta nói rằng có một trong hai sanh thú sau đây : Các địa
ngục nhất hướng đau khổ hay các loài bàng sanh thuộc loại trường bò.
Và này các Tỷ-kheo, thế nào là các loài bàng sanh thuộc loại trường bò
? Loại rắn, bò cạp, rết, con ăn rắn, con mèo, con chuột, con cú, và bất
cứ loài súc vật nào, khi thấy người, trường bò mà đi. Như vậy, này
các Tỷ-kheo là các sinh vật, sự sanh khởi của sinh vật. Do làm như thế
nào, như vậy được sanh ra và được sanh như thế nào, thời có những cảm
xúc như vậy. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng các chúng sanh ấy là những kẻ
thừa tự nghiệp của mình.
4. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
lấy của không cho... có tà hạnh trong các dục... nói láo... nói hai lưỡi...
nói lời thô ác... nói lời phù phiếm... có tham ái... có sân tâm... có tà
kiến, có kiến điên đảo rằng : "Không có bố thí, không có cúng
thí, không có tế tự ; không có kết quả dị thục các nghiệp thiện ác
; không có đời này, không có đời sau ; không có mẹ ; không có cha ;
không có các loài hóa sanh ; ở đời không có các Sa-môn, Bà-la-môn chân
chánh hành trì, chân chánh thành tựu, những vị này, sau khi tự mình với
thắng trí chứng ngộ đời này, đời sau và tuyên bố. Người ấy quanh co
với thân, quanh co với lời, quanh co với ý. Thân nghiệp quanh co, ngữ nghiệp
quanh co, ý nghiệp quanh co, sanh thú quanh co, sinh thành quanh co, ý nghiệp
quanh co, sanh thú quanh co, sinh thành quanh co. Với người có sanh thú quanh co,
này các Tỷ-kheo, có sanh thành quanh co, Ta nói rằng... Như vậy này các Tỷ-kheo,
Ta nói rằng các chúng sanh ấy là những kẻ thừa tự nghiệp của mình.
Này các Tỷ-kheo, các chúng sanh là
chủ của nghiệp, là thừa tự của nghiệﰬ là sanh căn của nghiệﰬ là
bà con của nghiệﰬ là chỗ nương tựa của nghiệﰮ Phàm là nghiệp gì,
thiện hay ác, họ thừa tự nghiệp ấy.
5. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
sau khi đoạn tận sát sanh, từ bỏ sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết
tàm quý, có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc của tất cả
chúng sanh và các loài hữu tình. Vị ấy không quanh co với ý, thân nghiệp
của vị ấy chánh trực, ngữ nghiệp chánh trực, ý nghiệp chánh trực,
sanh thú chánh trực, sanh thành chánh trực. Với người có sanh thú chánh trực,
này các Tỷ-kheo, có sanh thành chánh trực, Ta nói rằng một trong hai sanh
thú sau đây : Các thiên giới nhất hướng lạc, hoặc các gia đình cao
quý, các Sát-đế-ly đại gia, các Bà-la-môn đại gia, các Gia chủ đại
gia, giàu có tài sản lớn, vật thọ dụng lớn, vàng bạc nhiều, tài vật
nhiều, tài sản lúa gạo nhiều. Do làm như thế nào, thời có những cảm
xúc như vậy. Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng các chúng sanh ấy là những kẻ
thừa tự nghiệp của mình.
6. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
đoạn tận lấy của không cho. từ bỏ lấy của không cho... đoạn tận tà
hạnh trong các dục, từ bỏ tà hạnh trong các dục... đoạn tận nói láo,
từ bỏ nói láo... đoạn tận nói hai lưỡi, từ bỏ nói hai lưỡi... đoạn
tận nói lời thô ác, từ bỏ nói lời thô ác... đoạn tận nói lời phù
phiếm, từ bỏ nói lời phù phiếm... không có tham dục... không có sân
tâm, có chánh kiến, không có các kiến điên đảo. Có bố thí, có cúng
thí, có tế tự ; có kết quả dị thục các nghiệp thiện ác ; có đời này,
có đời sau ; có mẹ ; có cha ; có các loài hóa sanh. Ở đời có các
Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu, những vị
này, sau khi tự mình với thắng trí chứng ngộ đời này, đời sau và
tuyên bố. Vị ấy không quanh co với thân, không quanh co với lời, không
quanh co với ý. Thân nghiệp vị ấy chánh trực, ngữ nghiệp chánh trực,
ý nghiệp chánh trực, sanh thú chánh trực, sanh thành chánh trực. Với người
có sanh thú chánh trực, này các Tỷ-kheo, có sanh thành chánh trực, Ta nói rằng
một trong hai sanh thú sau đây : Các thiên giới nhất hướng lạc, hoặc các
gia đình cao quý, các Sát-đế-ly đại gia, các Bà-la-môn đại gia, các gia
chủ đại gia, giàu có tài sản lớn, vật thọ dụng lớn, vàng bạc nhiều,
tài vật nhiều, tài sản lúa gạo nhiều. Do làm như thế nào, như vậy
được sanh ra và được sanh như thế nào, thời có những cảm xúc như vậy.
Này các Tỷ-kheo, Ta nói rằng chúng sanh ấy là những kẻ thừa tự nghiệp
của mình.
Này các Tỷ-kheo, các chúng sanh là
chủ của nghiệp, là những kẻ thừa tự của nghiệp, là sanh căn của
nghiệp, là bà con của nghiệp, là chỗ nương tựa của nghiệp. Phàm làm
nghiệp gì, thiện hay ác, họ là những kẻ thừa tự của nghiệp ấy.
(VII) (206) NGỌC MA-NI
1. Ta tuyên bố rằng, này các Tỷ-kheo,
các nghiệp đã tư niệm, đã làm, đã tích tập, nếu không cảm thọ (kết
quả) thời không có chấm dứt, dầu kết quả ấy sanh khởi ngay trong đời
hiện tại hay trong đời sau. Ta tuyên bố rằng, này các Tỷ-kheo, các nghiệp
đã tư niệm, đã làm, đã tích tập, nếu không cảm thọ (kết quả), thời
khổ không có thể chấm dứt được.
Ở đây, này các Tỷ-kheo, ba phần
là lầm lỗi, phạm tội của thân nghiệp đã bất thiện tư niệm, dẫn đến
khổ đưa đến khổ dị thục. Bốn phần là lầm lỗi, phạm tội của ngữ
nghiệp, đã bất thiện tư niệm, dẫn đến khổ, đưa đến khổ dị thục.
Ba phần là lầm lỗi, tội của ý nghiệp, đã bất thiện tư niệm, dẫn
đến khổ, đưa đến khổ dị thục. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là ba
phần lầm lỗi, phạm tội của thân nghiệp đã bất thiện tư niệm, dẫn
đến khổ, đưa đến khổ dị thục ?
2. Ở đây, này các này các Tỷ-kheo,
có người sát sanh hung bạo, tay lấm máu, tâm chuểyn sát hại đả
thương, tâm không từ bi đối với tất cả các loài hữu tình, các sinh vật.
Lấy của không cho, bất cứ tài vật gì của người khác, hoặc tại thôn
làng, hoặc tại rừng núi, không cho người ấy, người ấy lấy trộm tài
vật ấy. Sống tà hạnh trong các dục vọng, tà hạnh với hạng nữ nhân
có mẹ che chở, có cha che chở, có anh em che chở, có chị che chở, có bà
con che chở, có pháp che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy gộc bảo
vệ, cho đến những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa (đám cưới).
Như vậy, này các Tỷ-kheo, ba phần
là lầm lỗi phạm tội của thân nghiệp, đã bất thiện tư niệm, dẫn đến
khổ, đưa đến khổ dị thục. Như thế nào, này các Tỷ-kheo, bốn phần
là lầm lỗi, phạm tội của ngữ nghiệp, đã bất thiện tư niệm, dẫn
đến khổ, đưa đến khổ dị thục ?
3. Người ấy nói láo, đến chỗ tập
hội, hay đến chỗ chúng tôi, hay đến giữa các thân tộc, hay đến giữa
các tổ hợp, hay đến giữa các vương tộc, khi bị dẫn xuất làm chứng
và được hỏi : "Này người kia, hãy nói những gì người biết"
; dầu cho vị ấy không biết, vị ấy nói : "Tôi biết" ; dầu cho
vị ấy biết, vị ấy nói : "Tôi không biết". Hay dầu cho vị ấy
không thấy, vị ấy nói : "Tôi thấy" ; hay dầu cho vị ấy thấy,
vị ấy nói : "Tôi không thấy". Như vậy lời nói của người ấy
trở thành cố ý nói láo, hoặc nguyên nhân vì mình, hoặc nguyên nhân vì
người, hoặc nguyên nhân vì một vài quyền lợi gì. Người ấy là người
nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, đến chỗ kia nói, để sanh chia
rẽ ở những người này ; nghe điều gì ở chỗ kia, đi nói với những người
này, để sanh chia rẽ ở những người kia. Như vậy, vị ấy ly gián những
kẻ hòa hợp, hay xúi giục những kẻ ly gián, ưa thích chia rẽ, vui thích
chia rẽ, thích thú chia rẽ, nói những lời đưa đến chia rẽ. Và người
ấy nói lời thô ác, bất cứ lời gì thô bạo, thô tục, khiến người
đau khổ, khiến người tức giận, liên hệ đến phẫn nộ, không đưa đến
Thiền định. Người ấy nói những lời như vậy. Và người ấy nói những
lời phù phiếm, nói phi thời, nói những lời phi chơn, nói những lời
không lợi ích, nói những lời phi pháp, nói những lời phi Luật, nói những
lời không đáng gìn giữ. Vì nói phi thời, nên lời nói không có thuận
lý, không có mạch lạc, hệ thống, không có lợi ích.
Như vậy, này các Tỷ-kheo, bốn phần
là lầm lỗi, phạm tội của ngữ nghiệp, đã bất thiện tư niệm, dẫn
đến khổ, đưa đến khổ dị thục. Như thế nào, này các Tỷ-kheo, ba phần
là lầm lỗi, và phạm tội của ý nghiệp, đã bất thiện tư niệm, đã dẫn
đến khổ, đưa đến khổ dị thục.
4. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
ấy có tham ái, tham lam tài vật kẻ khác, nghĩ rằng : "Ôi, mong rằng mọi
tài vật của người khác trở thành của mình ! ". Có sân tâm, khởi
lên hại ý, hại niệm như sau : "Mong rằng những loài hữu tình này bị
giết, hay bị tàn sát, hay bị tiêu diệt, hay bị tàn hại, hay mong chúng
không còn tồn tại ! ". Người ấy có tà kiến, có tưởng điên đảo,
như : "Không có bố thí, không có cúng thí, không có tế tự, các hành
vi thiện ác không có kết quả dị thục, không có đời này, không có đời
sau, không có mẹ, không có cha, không có các loại hóa sanh, trong đời không
có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu, sau khi
tự mình với thắng trí, giác ngộ đời này và đời sau, và tuyên bố".
Như vậy, này các Tỷ-kheo, ba phần là lầm lỗi, phạm tội của ý nghiệp,
đã bất thiện tư niệm, đã dẫn đến khổ, đưa đến khổ dị thục.
5. Này các này các Tỷ-kheo, do nhân
bất thiện tư niệm, sự lầm lỗi và phạm tội của thân nghiệp có ba phần,
các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa
xứ, địa ngục. Hay là này các Tỷ-kheo, do nhân bất thiện tư niệm, lầm
lỗi phạm tội của ngữ nghiệp có bốn phần, các chúng sanh, sau khi thân
hoại mạng chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Hay là
này các Tỷ-kheo, do nhân bất thiện tư niệm, lầm lỗi phạm tội của ý
nghiệp có ba phần, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung, sanh vào
cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
6. Ví như, này các Tỷ-kheo, một
hòn ngọc ma ni viên mãn, được quăng lên và rơi xuống chỗ nào, tại chỗ
ấy nó khéo an lập. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, do nhân bất thiện tư niệm,
lầm lỗi phạm tội của thân nghiệp có ba phần, các chúng sanh, sau khi
thân hoại mạng chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Hay
là này các Tỷ-kheo, do nhân bất thiện tư niệm, lầm lỗi phạm tội của
ngữ nghiệp có bốn phần, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung, sanh
vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Hay là này các Tỷ-kheo,
do nhân bất thiện tư niệm, lầm lỗi
phạm tội của ý nghiệp có ba phần, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng
chung, sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
7. Ta tuyên bố rằng, này các Tỷ-kheo,
các nghiệp được tư niệm, được làm, được tích tập, nếu không cảm
thọ (kết quả) thời không có chấm dứt, dầu quả ấy thuộc trong đời
hiện tại, hay trong đời sau. Ta tuyên bố rằng, này các Tỷ-kheo, các nghiệp
được tư niệm, được làm, được tích tập, nếu không cảm thọ (kết
quả) thời không có chấm dứt. Ở đây, này các Tỷ-kheo, ba phần là
thành đạt của thân nghiệp đã thiện tư niệm, dẫn đến lạc, đưa đến
lạc dị thục, bốn phần là thành đạt của ngữ nghiệp đã thiện tư niệm,
dẫn đến lạc, đưa đến lạc dị thục, ba phần là thành đạt của ý
nghiệp đã thiện tư niệm, dẫn đến lạc, đưa đến lạc dị thục. Và
như thế nào, này các Tỷ-kheo, bà phần là thành đạt của thân nghiệp đã
thiện tư niệm, dẫn đến lạc, đưa đến lạc dị thục ?
8. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
đoạn tận sát sanh, từ bỏ sát sanh, bỏ trượng, bỏ kiếm, biết tàm
quý, có lòng từ, sống thương xót đến hạnh phúc của tất cả chúng
sanh và các loài hữu tình. Đoạn tận lấy của không cho, từ bỏ lấy của
không cho, bất cứ vật gì của người khác, hoặc tại thôn làng, hoặc tại
rừng núi, không cho người ấy, người ấy lấy trộm tài vật ấy. Sống
tà hạnh trong các dục vọng, tà hạnh với hạng nữ nhân có mẹ che chở,
có cha che chở, có anh em che chở, có chị che chở, có bà con che chở, có
pháp che chở, đã có chồng, được hình phạt gậy gộc bảo vệ, cho đến
những nữ nhân được trang sức bằng vòng hoa (đám cưới). Như vậy, này
các Tỷ-kheo, ba phần thành đạt của thân nghiệp, dẫn đến lạc, đưa đến
lạc dị thục. Và này các Tỷ-kheo, thế nào là bốn phần là thành đạt
của ngữ nghiệp, dẫn đến lạc, đưa đến lạc dị thục ?
9. Ở đây, này các Tỷ-kheo có người
đoạn tận nói láo, từ bỏ nói láo, đến chỗ tập hội hay đến chỗ chúng
hội, hay đến giữa các thân tộc, hay đến giữa các tổ hợp, hay đến
giữa các vương tộc, khi bị dẫn xuất làm chứng và được hỏi : "Này
người kia, hãy nói những gì người biết", nếu biết, người ấy nói
: "Tôi biết", nếu không biết, người ấy nói : "Tôi không biết"
; hay nếu không thấy, người ấy nói : "Tôi không thấy" ; nếu thấy,
người ấy nói : "Tôi thấy". Như vậy lời nói của người ấy không
trở thành cố ý vọng ngữ, hoặc nguyên nhân vì mình, hoặc nguyên nhân
vì người, hoặc nguyên nhân vì một vài quyền lợi gì. Đoạn tận nói
hai lưỡi, từ bỏ nói hai lưỡi, nghe điều gì ở chỗ này, không đi đến
chỗ kia nói, để sanh chia rẽ ở những người này ; nghe điều gì ở chỗ
kia, không đi nói với những người này, để sanh chia rẽ ở những người
kia. Như vậy, người ấy sống hòa hợp những kẻ ly gián, tăng trưởng những
kẻ hòa hiệp, thích thú hòa hợp, nói những lời đưa đến hòa hợp. Đoạn
tận lời nói thô ác, từ bỏ lời nói thô ác, những lời nói nhu hòa, êm
tai, dễ thương, thông cảm đến tâm, tao nhã, đẹp lòng nhiều người, vui
ý nhiều người, người ấy nói những lời như vậy. Đoạn tận lời nói
phù phiếm, nói đúng thời, nói chân thật, nói có ý nghĩa, nói chánh
Pháp, nói những lời về Luật, nói những đáng được gìn giữ. Vì nói hợp
thời, nên lời nói thuận lý, có mạch lạc, hệ thống, lợi ích. Như vậy,
này các Tỷ-kheo, bốn phần là sự thành đạt của ngữ nghiệp đã thiện
tư niệm, dẫn đến lạc, đưa đến lạc dị thục. Và này các Tỷ-kheo,
thế nào là ba phần là thành đạt của ý nghiệp đã thiện tư niệm, dẫn
đến lạc, đưa đến lạc dị thục ?
10. Ở đây, này các Tỷ-kheo, có người
không tham ái, không tham lam tài vật của kẻ khác, không có nghĩ rằng :
"Ôi ! Mong rằng món tài vật của người khác trở thành của mình !
". Lại có người không có sân tâm, không khởi lên hại ý, hại niệm,
nhưng nghĩ rằng : "Mong rằng những loài hữu tình này sống không thù
hận, không oán thù, không nhiễm loạn, được an lạc, lo nghĩ tự thân !
". Có chánh kiến, không có tư tưởng điên đảo, nghĩ rằng : "Có
bố thí, có cúng thí, có tế tự, các hành vi thiện ác, có kết quả dị
thục, có đời này, có đời sau, có mẹ, có cha, có các loại hóa sanh,
trong đời có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh hành trì, chân chánh thành tựu,
sau khi tự mình chứng ngộ với thắng trí đời này và đời sau, rồi tuyên
bố".
Như vậy, này các Tỷ-kheo, thế
nào là ba phần là thành đạt của ý nghiệp đã thiện tư niệm, dẫn đến
lạc, đưa đến lạc dị thục.
11. Này các Tỷ-kheo, do nhân ba phần
là thành đạt của thân nghiệp, đã thiện tư niệm, dẫn đến lạc, đưa
đến lạc thục, các chúng sanh sau khi thân hoại mạng chung, được sanh thiện
thú, Thiên giới, cõi đời này. Này các Tỷ-kheo, do nhân bốn phần là
thành đạt của ngữ nghiệp, đã thiện tư niệm, dẫn đến lạc, đưa đến
lạc dị thục, các chúng sanh sau khi thân hoại mạng chung, được sanh thiện
thú, Thiên giới, cõi đời này. Này các Tỷ-kheo, do nhân ba phần là thành
đạt của ý nghiệp, đã thiện tư niệm, dẫn đến lạc, đưa đến lạc
thục, các chúng sanh sau khi thân hoại mạng chung, được sanh thiện thú,
Thiên giới, cõi đời này.
12. Ví như, này các Tỷ-kheo, hòn ngọc
ma-ni viên mãn, được quăng lên và rơi xuống chỗ nào, tại chỗ ấy nó
khéo an lập. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, do nhân thiện tư niệm, thành đạt
của thân nghiệp có ba phần, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung
sanh vào thiện thú. Hay là do nhân thiện tư niệm, thành đạt của ngữ
nghiệp có bốn phần, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung sanh vào
thiện thú, Thiên giới, cõi đời này. Hay là do nhân thiện tư niệm, thành
đạt của ý nghiệp có ba phần, các chúng sanh, sau khi thân hoại mạng
chung sanh vào thiện thú, Thiên giới, cõi đời này.
13. Này các Tỷ-kheo, Ta tuyên bố rằng
các nghiệp đã tư niệm, đã làm, đã tích tập, nếu chưa lãnh thọ (kết
quả) thời không chấm dứt, dầu cho quả ấy thuộc đời hiện tại, hay
trong đời sau, và này các Tỷ-kheo, Ta tuyên bố rằng các nghiệp đã tu niệm,
đã được làm, đã được tích tập, nếu chưa lãnh thọ (kết quả) thời
khổ không được chấm dứt.
(VIII) (207) TỔN GIẢM VÀ TĂNG TRƯỞNG
(kinh này giống hẳn như kinh trước
206)
(IX) (208) PHẠM THIÊN TRÚ
1. Ta tuyên bố rằng, này các Tỷ-kheo,
các nghiệp được tư niệm, được làm, được tích tập, nếu không cảm
thọ (kết quả) thời không có chấm dứt, dầu quả ấy thuộc trong đời
hiện tại, hay trong đời sau. Ta tuyên bố rằng, này các Tỷ-kheo, các nghiệp
được tư niệm, được làm, được tích tập, nếu không cảm thọ (kết
quả) thời không có chấm dứt. Vị Thánh đệ tử ấy, này các Tỷ-kheo,
như vậy từ bỏ tham, từ bỏ sân, từ bỏ si, tỉnh giác, chánh niệm, với
tâm câu hữu với từ, an trú biến mãn một phương ; cũng vậy phương thứ
hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư, như vậy phía
trên, phía dưới, bề ngang, hết thảy phương xứ, cùng khắp vô biên giới,
vị ấy an trú biến mãn với tâm câu hữu với từ, quảng đại, vô biên,
không hận, không sân. Vị ấy biết rõ như sau : "Trước kia, tâm này của
ta là nhỏ, không tu tập. Nhưng nay, tâm này của ta là vô lượng, khéo tu tập.
Lại nữa, phàm nghiệp gì được làm có giới hạn, nay nó sẽ không sống
trong giới hạn ấy nữa". Các Thầy nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, nếu
đứa trẻ này, từ tuổi trẻ trở lên tu tập từ tâm giải thoát, nó có
thể làm nghiệp ác không ?
- Thưa không, bạch Thế Tôn.
- Do không làm điều ác, nó có cảm
giác khổ hay không ?
- Thưa không, bạch Thế Tôn. Không
làm điều ác, bạch Thế Tôn, từ đâu nó sẽ cảm giác khổ được ?
2. Này các Tỷ-kheo, từ tâm giải
thoát này cần phải tu tập bởi nữ nhân hay nam nhân. Này các Tỷ-kheo,
thân này không bị nam nhân hay nữ nhân cầm lấy rồi mang đi. Này các Tỷ-kheo,
con đường phải chết này ở giữa những tư tưởng. Vị ấy rõ biết như
sau : "Phàm ác nghiệp nào do ta làm từ trước với cái thân do nghiệp
làm ra này, tất cả cần phải cảm thọ ở đây, nó không thể theo ta và
được hiện hữu về sau". Như vậy, này các Tỷ-kheo, từ tâm giải
thoát được tu tập đưa đến không có trở lui, đối với Tỷ-kheo có
trí tuệ, có được trong đời này, nhưng vị ấy chưa thể nhập sự giải
thoát hơn thế nữa.
3. Với tâm câu hữu với bi... với
tâm hầu hữu với hỷ... với tâm câu hữu với xả, vị ấy biến mãn một
phương và an trú, như vậy phương thứ hai, như vậy phương thứ ba, như vậy
phương thứ tư. Như vậy phía trên, phía dưới, bề ngang, hết thảy
phương xứ, cùng khắp vô biên giới, vị ấy an trú biến mãn với tâm
câu hữu với xả, quảng đại, vô biên, không hận, không sân. Vị ấy biết
rõ như sau : "Trước kia, tâm này của ta là nhỏ, không tu tập. Nhưng
nay, tâm này của ta là vô lượng, khéo tu tập. Lại nữa, phàm nghiệp gì
được làm có giới hạn, nay nó sẽ không sống trong giới hạn ấy nữa".
Các Thầy nghĩ thế nào, này các Tỷ-kheo, nếu đứa trẻ này, từ tuổi trẻ
trở lên tu tập xả tâm giải thoát, nó có thể làm nghiệp ác không ?
- Thưa không, bạch Thế Tôn.
- Do không làm điều ác, nó có cảm
giác khổ hay không ?
- Thưa không, bạch Thế Tôn. Không
làm điều ác, bạch Thế Tôn, từ đâu nó sẽ cảm giác khổ được.
4. Này các Tỷ-kheo, xả tâm giải
thoát này cần phải tu tập bởi nữ nhân hay nam nhân. Này các Tỷ-kheo,
thân này không bị nam nhân hay nữ nhân cầm lấy rồi đem đi. Này các Tỷ-kheo,
con người phải chết này ở giữa những tư tưởng. Vị ấy rõ biết như
sau : "Phàm ác nghiệp nào do ta làm từ trước với cái thân do nghiệp
làm ra này, tất cả cần phải cảm thọ ở đây, nó không thể theo và
được hiện hữu về sau". Như vậy, này các Tỷ-kheo, xả tâm này được
tu tập, đưa đến không có trở lui, đối với Tỷ-kheo có trí tuệ, có
được trong đời này, nhưng vị ấy chưa thể nhập sự giải thoát hơn thế
nữa.
(X) (209) SAU KHI CHẾT
1. Rồi một Bà-la-môn đi đến Thế
Tôn, sau khi đến, nói lên với Thế Tôn những lời chào đón hỏi thăm,
sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu, liền ngồi xuống
một bên. Ngồi xuống một bên, vị Bà-la-môn ấy bạch Thế Tôn :
- Do nhân gì, do duyên gì, ở đây
có hạng chúng sanh sau khi thân hoại mạng chung bị sanh vào cõi dữ, ác
thú, đọa xứ, địa ngục ?
- Do nhân phi pháp hành và bất bình
đẳng hành, này Bà-la-môn, như vậy ở đây, một số chúng sanh sau khi
thân hoại mạng chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
- Thưa Tôn giả Gotama, do nhân gì,
do duyên gì, ở đây có hạng chúng sanh, sau khi thân hoại mạng chung được
sanh lên thiện thú, Thiên giới, cõi đời ?
- Do nhân pháp hành và bình đẳng hành,
này Bà-la-môn, như vậy ở đây, một số chúng sanh sau khi thân hoại mạng
chung, được sanh lên Thiện thú, Thiên giới, cõi đời này.
- Lời tuyên bố vắn tắt này của
Sa-môn Gotama, con không hiểu ý nghĩa một cách rộng rãi. Lành thay, nếu
Tôn giả Gotama, như vậy thuyết pháp cho con, để con có thể như vậy hiểu
được ý nghĩa một cách rộng rãi lời nói vắn tắt này của Sa-môn
Gotama.
- Vậy này Bà-la-môn, hãy nghe và
khéo tác ý, Ta sẽ nói.
- Thưa vâng, Tôn giả.
Vị Bà-la-môn ấy vâng đáp Tôn giả
Gotama. Tôn giả Gotama nói như sau :
2. Này Bà-la-môn, phi pháp hành, bất
bình đẳng hành về thân có ba ; phi pháp hành, bất bình đẳng hành về lời
có bốn ; phi pháp hành, bất bình đẳng hành về ý có ba. Và này các Tỷ-kheo,
thế nào là phi pháp hành, bất bình đẳng hành về thân có ba ? ... (Xem
kinh trước 206, 3).
Như vậy, này Bà-la-môn, phi pháp
hành, bất bình đẳng hành về thân có ba. Như thế nào, này Bà-la-môn, phi
pháp hành, bất bình đẳng hành về lời có bốn ? ... (Xem kinh trước 206,
3).
Như vậy, này Bà-la-môn, phi pháp
hành, bất bình đẳng hành về lời có bốn. Và như thế nào, này
Bà-la-môn, phi pháp hành, bất bình đẳng hành về lời có ba ? ... (Xem kinh
trước 206, 4).
Như vậy, này Bà-la-môn, phi pháp
hành, bất bình đẳng hành về ý có ba.
Như vậy, do nhân phi hành pháp, bất
bình đẳng hành, này Bà-la-môn như vậy ở đây có các loài chúng sanh, sau
khi thân hoại mạng chung bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
3. Này Bà-la-môn, pháp hành, bình đẳng
hành về thân có ba ; pháp hành, bình đẳng hành về lời có bốn ; pháp
hành, bình đẳng hành về ý có ba. Như thế nào, này Bà-la-môn, pháp hành,
bình đẳng hành về thân có ba ? ... (như kinh trước 206, 8)...
Như vậy, này Bà-la-môn, pháp hành,
bình đẳng hành về thân có ba. Và này Bà-la-môn, như thế nào pháp hành,
bình đẳng hành về lời có bốn ? ... (Xem kinh trước 206, 9).
Như vậy, này Bà-la-môn, pháp hành,
bình đẳng hành về lời có bốn. Và này Bà-la-môn, như thế nào pháp
hành, bình đẳng hành về ý có ba ? ... (Xem kinh trước 206, 10).
Như vậy, này Bà-la-môn, pháp hành,
bình đẳng hành về ý có ba.
Như vậy, này Bà-la-môn, do nhân
pháp hành, bình đẳng, như vậy, một số chúng sanh sau khi thân hoại mạng
chung, được sanh lên thiện thú, Thiên giới, cõi đời này.
- Thật vi diệu thay, thưa Tôn giả
Gotama ! ... Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử cư sĩ, từ nay cho đến
mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng !
XXII. KHÔNG CÓ ĐẦU ĐỀ
(I) (210) MƯỜI PHÁP
1. Thành tựu mười pháp, này các Tỷ-kheo,
như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục Thế nào là mười ?
2. Sát sanh, lấy của không cho, tà
hạnh trong các dục, nói láo, nói hai lưỡi, nói lời thô ác, nói lời phù
phiếm, tham ái, sân tâm, tà kiến.
Thành tựu mười pháp này, này các
Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục.
3. Thành tựu mười pháp, này các Tỷ-kheo,
như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới. Thế nào là mười ?
4. Từ bỏ sát sanh, từ bỏ lấy của
không cho, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói láo, từ bỏ nói hai
lưỡi, từ bỏ nói lời thô ác, từ bỏ nói lời phù phiếm, không tham,
không sân, tâm chánh kiến.
Thành tựu mười pháp này, này các
Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới.
(II) (211) HAI MƯƠI PHÁP
1. Thành tựu hai mươi pháp, như vậy
tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là hai mươi ?
2. Tự mình sát sanh, khuyến khích
người khác sát sanh ; tự mình lấy của không cho, khuyến khích người khác
lấy của không cho ; tự mình tà hạnh trong các dục ; khuyến khích người
khác tà hạnh trong các dục ; tự mình nói láo và khuyến khích người khác
nói láo ; tự mình nói hai lưỡi ; tự mình nói lời thô ác và khuyến
khích người khác nói lời thô ác ; tự mình nói lời phù phiếm ; tự
mình tham và khuyến khích người khác tham ; tự mình có sân tâm và khuyến
khích người khác có sân tâm ; tự mình có tà kiến và khuyến khích người
khác có tà kiến.
Thành tựu hai mươi pháp này, này
các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục.
3. Thành tựu hai mươi pháp này,
này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới. Thế
nào là hai mươi ?
4. Tự mình từ bỏ sát sanh và khuyến
khích người khác từ bỏ sát sanh ; tự mình từ bỏ lấy của không cho,
khuyến khích người khác từ bỏ lấy của không cho ; tự mình từ bỏ tà
hạnh trong các dục ; khuyến khích người khác từ bỏ tà hạnh trong các dục
; tự mình từ bỏ nói láo và khuyến khích người khác từ bỏ nói láo ;
tự mình từ bỏ nói hai lưỡi ; tự mình từ bỏ nói lời thô ác và khuyến
khích người khác từ bỏ nói lời thô ác ; tự mình từ bỏ nói lời phù
phiếm ; tự mình không tham và khuyến khích người khác không tham ; tự
mình không có sân tâm và khuyến khích người khác không có sân tâm ; tự
mình có chánh kiến và khuyến khích người khác có chánh kiến.
Thành tựu hai mươi pháp này, này
các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới.
(III) (212) BA MƯƠI PHÁP
1. Thành tựu ba mươi pháp, này các
Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào là ba mươi
?
2. Tự mình sát sanh, khuyến khích
người khác sát sanh, và tùy thuận sát sanh ; tự mình lấy của không cho,
khuyến khích người khác lấy của không cho, và tùy thuận lấy của không
cho ; tự mình tà hạnh trong các dục ; khuyến khích người khác tà hạnh
trong các dục, và tùy thuận tà hạnh trong các dục ; tự mình nói láo ;
khuyến khích người khác nói láo, và tùy thuận nói láo ; tự mình nói hai
lưỡi ; khuyến khích người khác nói hai lưỡi, và tùy thuận nói hai lưỡi
; tự mình nói lời thô ác ; khuyến khích người khác nói lời thô ác, và
tùy thuận nói lời thô ác ; tự mình nói lời phù phiếm ; và khuyến
khích người khác nói lời phù phiếm, và tùy thuận nói lời phù phiếm ;
tự mình có tham, khuyến khích người khác có tham, và tùy thuận có tham ;
tự mình có sân tâm và khuyến khích người khác có sân tâm, và tùy thuận
sân tâm ; tự mình có tà kiến và khuyến khích người khác có tà kiến,
và tùy thuận tà kiến.
Thành tựu với ba mươi pháp này,
này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục.
3. Thành tựu với ba mươi pháp
này, này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới. Thế
nào là ba mươi ?
4. Tự mình từ bỏ sát sanh, khuyến
khích người khác từ bỏ sát sanh, và không tùy thuận sát sanh ; tự mình
từ bỏ lấy của không cho, khuyến khích người khác từ bỏ lấy của
không cho, và không tùy thuận lấy của không cho ; tự mình từ bỏ tà hạnh
trong các dục ; khuyến khích người khác từ bỏ tà hạnh trong các dục,
và không tùy thuận tà hạnh trong các dục ; tự mình từ bỏ nói láo ;
khuyến khích người khác từ bỏ nói láo, và không tùy thuận nói láo ; tự
mình từ bỏ nói hai lưỡi ; khuyến khích người khác từ bỏ nói hai lưỡi,
và không tùy thuận nói hai lưỡi ; tự mình từ bỏ nói lời thô ác ; khuyến
khích người khác từ bỏ nói lời thô ác, và không tùy thuận nói lời
thô ác ; tự mình từ bỏ nói lời phù phiếm ; và khuyến khích người khác
từ bỏ nói lời phù phiếm, và không tùy thuận nói lời phù phiếm ; tự
mình từ bỏ tham, khuyến khích người khác từ bỏ tham, và không tùy thuận
tham ; tự mình từ bỏ sân tâm và khuyến khích người khác từ bỏ sân
tâm, và không tùy thuận sân tâm ; tự mình có chánh kiến và khuyến khích
người khác có chánh kiến, và tùy thuận chánh kiến.
Thành tựu với ba mươi pháp này,
này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới.
(IV) (213) BỐN MƯƠI PHÁP
1. Thành tựu với bốn mươi pháp,
này các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục. Thế nào
là ba mươi ?
2. Tự mình sát sanh, khuyến khích
người khác sát sanh, tùy thuận sát sanh, và tán thán sát sanh ; tự mình lấy
của không cho, khuyến khích người khác lấy của không cho, tùy thuận lấy
của không cho, và tán thán lấy của không cho ; tự mình tà hạnh trong các
dục ; khuyến khích người khác tà hạnh trong các dục, tùy thuận tà hạnh
trong các dục, và tán thán tà hạnh trong các dục ; tự mình nói láo ; khuyến
khích người khác nói láo, tùy thuận nói láo, và tán thán nói láo ; tự
mình nói hai lưỡi ; khuyến khích người khác nói hai lưỡi, tùy thuận
nói hai lưỡi, và tán thán nói hai lưỡi ; tự mình nói lời thô ác ; khuyến
khích người khác nói lời thô ác, tùy thuận nói lời thô ác, và tán
thán nói lời thô ác ; tự mình nói lời phù phiếm ; và khuyến khích người
khác nói lời phù phiếm, tùy thuận nói lời phù phiếm, và tán thán nói lời
phù phiếm ; tự mình có tham, khuyến khích người khác có tham, tùy thuận
có tham, và tán thán có tham ; tự mình có sân tâm và khuyến khích người
khác có sân tâm, tùy thuận sân tâm, và tán thán sân tâm ; tự mình có tà
kiến và khuyến khích người khác có tà kiến, tùy thuận có tà kiến, và
tán thán có tà kiến.
Thành tựu bốn mươi pháp này, này
các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng bị rơi vào địa ngục.
3. Thành tựu với bốn mươi pháp,
như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới. Thế nào là bốn mươi ?
4. Tự mình từ bỏ sát sanh, không
khuyến khích người khác sát sanh, tùy thuận sát sanh, và không tán thán
sát sanh ; tự mình từ bỏ lấy của không cho, không khuyến khích người
khác lấy của không cho, không tùy thuận lấy của không cho, và không tán
thán lấy của không cho ; tự mình từ bỏ tà hạnh trong các dục ; không
khuyến khích người khác tà hạnh trong các dục, không tùy thuận tà hạnh
trong các dục, và không tán thán tà hạnh trong các dục ; tự mình từ bỏ
nói láo ; không khuyến khích người khác nói láo, không tùy thuận nói
láo, và không tán thán nói láo ; tự mình từ bỏ nói hai lưỡi ; không
khuyến khích người khác nói hai lưỡi, không tùy thuận nói hai lưỡi, và
không tán thán nói hai lưỡi ; tự mình từ bỏ nói lời thô ác ; không
khuyến khích người khác nói lời thô ác, không tùy thuận nói lời thô
ác, và không tán thán nói lời thô ác ; tự mình từ bỏ nói lời phù phiếm
; không khuyến khích người khác nói lời phù phiếm, không tùy thuận nói
lời phù phiếm, và không tán thán nói lời phù phiếm ; tự mình từ bỏ
tham, không khuyến khích người khác tham, không tùy thuận tham, và không
tán thán tham ; tự mình từ bỏ sân tâm và không khuyến khích người khác
sân tâm, không tùy thuận sân tâm, và không tán thán sân tâm ; tự mình có
chánh kiến và khuyến khích người khác có chánh kiến, tùy thuận có
chánh kiến, và tán thán có chánh kiến.
Thành tựu bốn mươi pháp này, này
các Tỷ-kheo, như vậy tương xứng được sanh lên Thiên giới.
(V) (214) TỔN HẠI
- Thành tựu với mười pháp, này
các Tỷ-kheo, đem theo mình một tự ngã bị tổn hại, bị hủy hoại...
đem theo mình một tự ngã không bị tổn hại... không bị hủy hoại...
thành tựu với hai mươi pháp, này các Tỷ-kheo... thành tựu với ba mươi
pháp, này các Tỷ-kheo... thành tựu với bốn mươi pháp, này các Tỷ-kheo,
đem theo mình một tự ngã bị tổn hại, bị hủy hoại... không đem theo mình
một tự ngã bị tổn hại, bị hủy hoại.
(VI) (215) SAU KHI CHẾT (1)
- Thành tựu với mười pháp, này
các Tỷ-kheo, ở đây có người sau khi thân hoại mạng chung, bị sanh vào
cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục... ở đây có người sau khi thân hoại
mạng chung được sanh lên thiện thú, Thiên giới, cõi đời này... Với hai
mươi pháp, này các Tỷ-kheo... Với ba mươi pháp, này các Tỷ-kheo... Với bốn
mươi pháp, này các Tỷ-kheo, ở đây có người sau khi thân hoại mạng
chung, bị sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục... ở đây có người,
sau khi thân hoại mạng chung được sanh lên thiện thú, Thiên giới, cõi đời
này...
(VII) (216) SAU KHI CHẾT (2)
- Thành tựu với mười pháp, này
các Tỷ-kheo, người ngu cần phải được biết... người hiền trí cần phải
được biết... Với hai mươi pháp, này các Tỷ-kheo... Với ba mươi pháp,
này các Tỷ-kheo... Với bốn mươi pháp, này các Tỷ-kheo, người ngu cần
phải được biết... người hiền trí cần phải được biết.
Thành tựu với mười pháp này,
này các Tỷ-kheo, người hiền trí cần phải được biết...
(VIII) (217) THAM ÁI (1)
1. Để thắng tri tham ái, này các Tỷ-kheo,
mười pháp cần phải tu tập. Thế nào là mười ?
2. Bất tịnh tưởng, tưởng chết,
tưởng nhàm chán trong các món ăn, tưởng không hoan hỷ đối với tất cả
thế giới, tưởng vô thường, tưởng khổ trong vô thường, tưởng vô
ngã trong khổ, tưởng đoạn tận, tưởng ly tham, tưởng đoạn diệt.
Để thắng tri tham, này các Tỷ-kheo,
mười pháp này cần phải tu tập.
3. Để thắng tri tham ái, này các Tỷ-kheo,
mười pháp cần phải tu tập. Thế nào là mười ?
4. Tưởng vô thường, tưởng vô
ngã, tưởng nhàm chán trong các món ăn, tưởng không hoan hỷ đối với tất
cả thế giới, tưởng bộ xương, tưởng trùng ăn, tưởng xanh ứ, tưởng
nước mủ chảy ra, tưởng nứt nẻ, tưởng trương phồng lên.
Để thắng tri tham, này các Tỷ-kheo,
mười pháp này cần phải tu tập.
(IX) (218) THAM ÁI (2)
1. Để thắng tri tham ái, này các Tỷ-kheo,
mười pháp cần phải tu tập. Thế nào là mười ?
2. Chánh tri kiến, chánh tư duy, chánh
ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định,
chánh trí, chánh giải thoát.
Để thắng tri tham ái, này các Tỷ-kheo,
mười pháp cần phải tu tập.
(X) (219) THAM ÁI, SÂN
1. Này các Tỷ-kheo, để biến tri,
để biến diệt, để đoạn tận, để trừ diệt, để hủy diệt, để ly
tham, để đoạn diệt, để an tịnh, để bỏ đi, để từ bỏ tham, mười
pháp này cần phải tu tập...
2. Để biến tri, để biến diệt,
để đoạn tận, để trừ diệt, để hủy diệt, để ly tham, để đoạn
diệt, để an tịnh, để bỏ đi, để từ bỏ sân, si, phẫn nộ, hiềm hận,
gièm pha, não hại, tật đố, xan tham, mê hoặc, gian trá, cứng đầu, bồng
bột, mạn, quá mạn, đắm say, phóng dật, mười pháp này cần phải tu tập.